حدیث 634

634- 4-[1] وَ عَنْهُ عَنِ الْحَسَنِ أخیهِ عَنْ زُرْعَةَ عَنْ سَماعَةَ قالَ: سَألْتُهُ عَمّا یَنْقُضُ الْوُضوءَ قالَ الْحَدَثُ تَسْمَعُ صَوْتَهُ أوْ تَجِدُ ریحَهُ الْحَدیثَ.
——————————
[1]– التهذیب 1- 12- 23، و الاستبصار 1- 83- 262 و الاستبصار 86- 273 و الاستبصار 90- 290 و أورده بتمامه فی الحدیث 11 من الباب 6 من هذه الأبواب.

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام معتبر درجه یک است.
شیخ الطائفه این حدیث را به طریق خود در التهذیب و الإستبصار به حسین بن سعید الاهوازی که معتبر درجه یک است، از برادرش، حسن از زرعه بن محمد از سماعه بن مهران روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند.
البته این حدیث مضمره استف اما با توجه این‌که سائل سماعه بن مهران است، قاعدتا طرف سؤال، امام معصوم است و مضمره بودن، خللی در سند این حدیث ایجاد نمی‌کند.
* * *
علامه مجلسی: موثق (مل).

1. حدث معانی مختلفی دارد. در لغت به معنای به وجود آمدن است، اما در فقه ظاهرا بر سه قسم است. (1) بعضی از این‌ها ناقض وضو هستند که با آن‌ها حدث اصغر می‌گویند و (2) بعضی موجب غسل هستند که به آن‌ها حدث اکبر می‌گویند و (3) بعضی نَه ناقض وضو هستند و نَه موجب لزوم غسل. مثلاً خواهیم دید مذی و وذی و ودی، نَه ناقض وضو هستند و نَه موجب لزوم غسل.
2. در بعضی کتب فقهی ما به نوع سوم اشاره نشده است، گویی آن را اصلاً حدث ندانسته‌اند، در حالی که از این روایت معلوم می‌شود که هر حدثی اصغر یا اکبر نیست. امام علیه‌السلام می‌فرمایند حدثی که صدایش شنیده شود یا بویش احساس شود، ناقض وضو است، یعنی حدث را قید زده‌اند، پس اگر نَه صدا داشت و نَه بو، حدث هست، اما ناقض وضو نیست و این هم مؤیدی است بر این‌که هر بادی که از مقعد خارج شود، مبطل وضو نیست.
3. نکته آخر در مورد هوایی است که از فرج زن خارج می‌شود و گاهی هم صدا دارد. من هم به کتب لغت مراجعه کردم و هم مکررا از افراد مختلفی از فارس و عرب سؤال کردم و نتیجه این شد که عرب به این حدث نمی‌گوید، لذا تا این‌جا هم دلیلی بر ناقض وضو بودن آن نداریم.