حدیث 4774
(4774) الکافی (ح 423)، التوحید (ص 414) و المحاسن (ج 1، ص 276): وَ بِهَذا الْإسْنادِ عَنْ یونُسَ عَنْ حَمّادٍ عَنْ عَبْدِالْأعْلَی قالَ: «قُلْتُ لِأبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام: «أصْلَحَکَ اللهُ! هَلْ جُعِلَ فی النّاسِ أداةٌ یَنالونَ بِها الْمَعْرِفَةَ؟»» قالَ: «فَقالَ: «لا!» قُلْتُ: «فَهَلْ کُلِّفوا الْمَعْرِفَةَ؟» قالَ: «لا! عَلَی اللهِ الْبَیانُ: «لا یُکَلِّفُ اللهُ نَفْساً إلّا وُسْعَها» وَ «لا یُکَلِّفُ اللهُ نَفْساً إلّا ما آتاها».»» …
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه یک است.
با توجه به احادیث قبلش، معلوم می‌شود که ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را از علی بن ابراهیم القمی از محمد بن عیسی بن عبید از یونس بن عبدالرحمن از حماد بن عیسی از عبدالاعلی بن اعین روایت کرده است که ابن عبید از ثقات درجه مشروط است که البته مشکلی در این‌جا ایجاد نمی‌کند و سایرین، از ثقات درجه یک هستند.
شیخ صدوق نیز شبیه این حدیث را از محمد بن حسن بن احمد بن ولید از محمد بن حسن الصفار از ابراهیم بن هاشم از اسماعیل بن مرار از یونس بن عبدالرحمن به باقی سند روایت کرده است که این‌ها هم از ثقات درجه یک هستند.
احمد البرقی نیز شبیه این حدیث را از پدرش از یونس بن عبدالرحمن به باقی سند روایت کرده است.
* * *
علامه مجلسی: مجهول.
عبدالاعلی (بن اعین) روایت کرد: «به ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام عرض کردم: «الله شما را به سلامت بدارد! آیا بین مردم ابزاری قرار داده شده است تا به وسیله آن به معرفت برسند؟»» (راوی) گفت: «پس فرمودند: «خیر!» عرض کردم: «پس آیا به معرفت مکلف شده‌اند؟» فرمودند: «خیر! تبیین بر الله است: «لا یُکَلِّفُ اللهُ نَفْساً إلّا وُسْعَها» و «لا یُکَلِّفُ اللهُ نَفْساً إلّا ما آتاها».»» …