حدیث 7933
(7933) الکافی (ح 3589): عَلیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ صالِحِ بْنِ أبی‌حَمّادٍ عَنِ الْحَجّالِ عَمَّنْ ذَکَرَهُ عَنْ أحَدِهِما علیهماالسلام قالَ: «سَألْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ: «بِلِسانٍ عَرَبیٍّ مُبینٍ». قالَ: «یُبینُ الْألْسُنَ وَ لا تُبینُهُ الْألْسُنُ.»
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام معتبر درجه دو است.
ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را از علی بن محمد علان از صالح بن ابی‌حماد از عبداله بن محمد الحجال از من ذکره روایت کرده است که این فرد اخیر، ابتداء مجهول است، اما به واسطه عبدالله بن محمد الحجال، توثیق درجه دو می‌شود. صالح بن ابی‌حماد هم از ثقات مشروطی است که البته مشکلی در این‌جا ایجاد نمی‌کند. سایرین هم از ثقات درجه یک هستند.
* * *
علامه مجلسی: ضعیف.
حجال از کسی که ذکر کرد او را، از یکی از آن دو (امام باقر یا امام صادق) علیهماالسلام روایت کرد: «سؤال کردم از ایشان درباره کلام الله عز و جل: «بِلِسانٍ عَرَبیٍّ مُبینٍ». فرمودند: «بیمان می‌کند زبان‌ها را، در حالی تبیین نمی‌کند آن را زبان‌ها.[1]»»
——————–
[1]– در توضیح این عبارت، مطالب مختلفی بیان شده است. مثلا بعضی از بزرگان فرموده‌اند یعنی این‌که این کلام نیازی به اشعار عرب و کلام آن‌ها ندارد،چرا که فصیح‌ترین کلامی است که همه به آن اذعان دارند. یا فرموده‌اند مقصود این است که این زبان، زبانی است که بیش‌ترین ریزه‌کاری، گستردگی، جامعیت، انعطاف‌پذیری و غیر آن را نسبت به سایر زبان‌ها دارد و از این نظر، برترین زبان‌ها است. البته به نظر حقیر معنای مناسب در این‌جا مانند آن این است که عربی را به معنای اصلی لغوی آن بگیریم که به معنای صراحت، فصاحت، وضوح و مانند این‌ها است و نه لغت و ادبیان عربی و آیه را این‌گونه معنا کنیم: «به زبان صریح آشکار.»