سوره ابراهیم – آیه 21 و 22
وَ بَرَزوا لِلّهِ جَمیعاً فَقالَ الضُّعَفاءُ لِلَّذینَ اسْتَکْبَروا إنّا کُنّا لَکُمْ تَبَعاً فَهَلْ أنْتُمْ مُغْنونَ عَنّا مِنْ عَذابِ اللّهِ مِنْ شَیْءٍ قالوا لَوْ هَدانا اللّهُ لَهَدَیْناکُمْ سَواءٌ عَلَیْنا أ جَزِعْنا أمْ صَبَرْنا ما لَنا مِنْ مَحیصٍ (21) وَ قالَ الشَّیْطانُ لَمّا قُضیَ الْأمْرُ إنَّ اللّهَ وَعَدَکُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَ وَعَدْتُکُمْ فَأخْلَفْتُکُمْ وَ ما کانَ لیَ عَلَیْکُمْ مِنْ سُلْطانٍ إلاَّ أنْ دَعَوْتُکُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لی فَلا تَلومونی وَ لوموا أنْفُسَکُمْ ما أنا بِمُصْرِخِکُمْ وَ ما أنْتُمْ بِمُصْرِخیَّ إنّی کَفَرْتُ بِما أشْرَکْتُمونِ مِنْ قَبْلُ إنَّ الظّالِمینَ لَهُمْ عَذابٌ ألیمٌ (22)
و ظاهر شوید برای الله همگی، پس گفتند ضعیفان برای کسانی که تکبر ورزیدند: «به یقین ما بودیم برای شما تبعیتکننده، پس آیا شما بینیاز میکنید از ما از عذاب الله از چیزی؟» گویند: «چنانجه هدایت کرده بود ما را الله، قطعاً هدایت میکردیم شما را. برابر است بر ما بیتابی کنیم یا صبر نمایییم، نیسن برای ما از گریزگاه» (21) و شیطان گوید هنگامی که مقتضی شد کار: «به یقین الله وعده داد شما را وعده حق و (من) وعده دادم شما را، پس تخلف میکنم شما را و نبود برای من بر شما از تسلط مگر که دعوت کردم شما را، پس اجابت کردید برای من. پس ملامت نکنید مرا و ملامت کنید نفسهایتان را. نیستم من یاریکننده شما و نیستید شما، یاریکننده من. به یقین من کفر ورزیدم به آنچه شریک میدانستید مرا از قبل.» به یقین ظالمان برایشان عذابی بسیار دردناک است. (22)
و [چون] به پیشگاه خدا روند زبونان به کسانی که بزرگی کردهاند گویند: ما پیرو شما بودیم، آیا چیزی از عذاب خدا را از ما دفع توانید کرد؟ گویند: اگر خدایمان هدایت کرده بود شما را هدایت کرده بودیم، بیتابی کنیم یا صبوری کنیم برایمان یکسان است و گریزگاهی نداریم (21) و چون کار خاتمه پذیرد، شیطان گوید: خدا بشما وعده داد وعده درست. من نیز وعدهتان دادم و با شما تخلف کردم مرا بر شما تسلطی نبود جز اینکه دعوتتان کردم و اجابتم کردید. پس مرا ملامت مکنید و خویشتن را ملامت کنید، من فریاد رس شما نیستم و شما نیز فریاد رس من نیستید، و این را که سابقا مرا [با خدا] انباز کردهاید انکار دارم که ستمگران عذابی الم انگیز دارند (22)
و همگی در برابر خدا ظاهر میشوند. پس ناتوانان به گردنکشان میگویند: «ما پیروان شما بودیم. آیا چیزی از عذاب خدا را از ما دور میکنید؟» میگویند: «اگر خدا ما را هدایت کرده بود، قطعا شما را هدایت میکردیم. چه بیتابی کنیم، چه صبر نماییم برای ما یکسان است. ما را راه گریزی نیست.» (21) و چون کار از کار گذشت [و داوری صورت گرفت] شیطان میگوید: «در حقیقت، خدا به شما وعده داد وعده راست، و من به شما وعده دادم و با شما خلاف کردم، و مرا بر شما هیچ تسلطی نبود، جز اینکه شما را دعوت کردم و اجابتم نمودید. پس مرا ملامت نکنید و خود را ملامت کنید. من فریادرس شما نیستم و شما هم فریادرس من نیستید. من به آنچه پیش از این مرا [در کار خدا] شریک میدانستید کافرم». آری! ستمکاران عذابی پردرد خواهند داشت. (22)
و (روز قیامت) همگی (برای محاسبه) در محضر خدا ظاهر میگردند، پس ناتوانها (ی فکری دنیا) به مستکبران میگویند: ما پیرو شما بودیم، آیا شما چیزی از عذاب خدا را از ما دفع میکنید؟ آنها میگویند: اگر خدا (در دنیا) ما را توفیق هدایت داده بود ما هم حتما شما را هدایت میکردیم یا اگر در این جا ما را به راه نجاتی راهنمایی کند ما هم شما را راهنمایی میکنیم بر ما یکسان است چه بیتابی کنیم یا شکیبایی نماییم، هیچ راه گریزی برای ما نیست. (21) و چون کار (روز قیامت) تمام شود (و دوزخیان در جای خود قرار گیرند) شیطان (بزرگ و ابلیس اویل در خطابی به همه دوزخیان) گوید: همانا خداوند شما را وعده حق داد (وعدهای که همه تحقق یافت) و من شما را وعده دادم و تخلف کردم (همه خلاف درآمد) و مرا بر شما (در دنیا) هیچ تسلطی نبود جز آنکه شما را دعوت کردم و شما مرا اجابت کردید، پس مرا سرزنش نکنید و خود را سرزنش کنید و اینک من فریادرس شما نیستم و شما هم فریادرس من نیستید، من به اینکه پیش از این مرا شریک طاعت خدا کردید کافرم همانا ستمکاران را عذابی دردناک است. (22)