حدیث 714

(714) الکافی (ح 1710) و الخصال (ج 1، ص 130): أبوعَلیٍّ الْأشْعَریُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِالْجَبّارِ عَنْ صَفْوانَ عَنْ إسْحاقَ بْنِ عَمّارٍ وَ عَبْدِاللهِ بْنِ سِنانٍ عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام قالَ: «قالَ رَسولُ اللهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله: «قالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ: «إنّی جَعَلْتُ الدُّنْیا بَیْنَ عِبادی قَرْضاً فَمَنْ أقْرَضَنی مِنْها قَرْضاً، أعْطَیْتُهُ بِکُلِّ واحِدَةٍ، عَشْراً إلَی سَبْعِمِائَةِ ضِعْفٍ وَ ما شِئْتُ مِنْ ذَلِکَ وَ مَنْ لَمْ یُقْرِضْنی مِنْها قَرْضاً، فَأخَذْتُ مِنْهُ شَیْئاً قَسْرا،ً فَصَبَرَ، أعْطَیْتُهُ ثَلاثَ خِصالٍ لَوْ أعْطَیْتُ واحِدَةً مِنْهُنَّ مَلائِکَتی لَرَضوا بِها مِنّی.»»» قالَ: «ثُمَّ تَلا أبوعَبْدِاللهِ علیه‌السلام قَوْلَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ: «الَّذینَ إذا أصابَتْهُمْ مُصیبَةٌ قالوا إنّا لِلّهِ وَ إنّا إلَیْهِ راجِعونَ أولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ»، فَهَذِهِ واحِدَةٌ مِنْ ثَلاثِ خِصالٍ وَ رَحْمَةٌ اثْنَتانِ وَ أولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدونَ ثَلاثٌ». ثُمَّ قالَ أبوعَبْدِاللهِ علیه‌السلام: «هَذا لِمَنْ أخَذَ اللهُ مِنْهُ شَیْئاً قَسْراً.»

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه یک است.ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را از احمد بن ادریس القمی از محمد بن عبدالجبار از صفوان بن یحیی از اسحاق بن عمار و عبدالله بن سنان روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند.
شیخ صدوق نیز شبیه این حدیث را از پدرش از سعد بن عبدالله القمی از احمد بن محمد بن خالد از حسن بن محبوب از اسحاق بن عمار از عبدالله بن سنان روایت کرده است که احمد البرقی از ثقات مشروطی است که البته در این‌جا اشکالی ایجاد نمی‌کند و سایرین، از ثقات درجه یک هستنند.
در نسخه الخصال، «عن» بین اسحاق بن عمار و عبدالله بن سنان اشتباه در استنساخ است و واو عطف صحیح است.
* * *
علامه مجلسی: صحیح.

ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام روایت کردند: «رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: «الله عز و جل فرموده است: «به یقین من دنیا را بین بندگام قرض قرار دادم. پس کسی که از آن به من قرض دهد، به ازای هر یک، ده تا هفت‌صد برابر به او عطا می‌کنم و آن‌چه از آن بخواهم و کسی که از آن به من قرض ندهد، از او چیزی به اجبار بگیرم، پس (اگر) صبر پیشه کرد، سه خصلت به او می‌دهم که اگر یکی از آن‌ها را به ملائکه‌ام عطا می‌کردم، به واسطه آن از من راضی بودند.»»» (راوی) گوید: «سپس ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام این کلام الله عز و جل: «الَّذینَ إذا أصابَتْهُمْ مُصیبَةٌ قالوا إنّا لِلّهِ وَ إنّا إلَیْهِ راجِعونَ أولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ» را تلاوت فرمود، پس (گفت:) این یکی از سه خصلت است و رحمت دومی و سومی آن‌که (این‌ها) همان رستگاران هستند»، سپس ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام فرمودند: «این برای کسی است که الله از او چیزی را به اجبار بگیرد».