حدیث تکمیلی 1 (1960)
1960- 1-[1] مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ عَنِ الْمُفیدِ عَنْ أحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أبیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یحْیی وَ أحْمَدَ بْنِ إدْریسَ جَمیعاً عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أحْمَدَ بْنِ یحْیی عَنْ أحْمَدَ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلی بْنِ فَضّالٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ سَعیدٍ عَنْ مُصَدِّقِ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ عَمّارِ بْنِ موسَی عَنْ أبیعَبْدِاللهِ ع قالَ: لا یمَسَّ الْجُنُبُ دِرْهَماً وَ لا دیناراً عَلَیهِ اسْمُ اللهِ الْحَدیثَ.
——————————
[1]– التهذیب 1- 31- 82 و التهذیب 126- 340 و الاستبصار 1- 113- 374، و تقدم فی الحدیث 5 من الباب 17 من أبواب أحکام الخلوة.
طریق این حدیث به معصوم علیهالسلام معتبر درجه یک است.
شیخ الطائفه طوسیف این حدیث را از شیخ مفید، از احمد بن محمد بن حسن بن ولید از پدرش از محمد بن یحیی العطار و احمد بن ادریس، از محمد بن احمد بن یحیی بن عمران از احمد بن حسن بن علی بن فضال از عمرو بن سعید المدائنی از مصدق به صدقه از عمار به موسی الساباطی روایت کرده است که هر چند محمد بن احمد بن یحیی بن عمران، از ثقات مشروط است، اما مشکلی در سند این حدیث ایجاد نمیکند. سایرین هم که همه از ثقات درجه یک هستند.
* * *
علامه مجلسی: موثق (مل).
اگر مبنای کسی، مانند مشهور، این باشد که ظهور اولیه اوامر و نواهی در لزوم است، معنای این حدیث این میشود که لمس پولی که نام الله بر آن است، ممنوع و حرام است، اما باید تکلیفش را با روایات قبل و بعد حل کند، کما اینکه آقایان حل کردهاند و اگر کسی مانند ما، مبنایش بر این باشد که ظهور اولیه اوامر و نواهی از باب تنزیه و توصیه است، این حدیث به معنای آن است که بهتر است فرد جنب، پولی را که نام الله در آن است، لمس نکند و اینگونه، اینگونه نَه روایتی کنار گذاشته میشود و نَه نیاز به تأویل و توجیه، به زعم بنده، نامناسب روایات قبل و بعد است.
این را هم اضافه کنم که دو گونه میتوان با این حدیث مواجه شد. اول این که بگوییم علت این نهی، نداشتن وضو است که خب، شبیه روایات وضو میشود که پیش از این بررسی کردیم. دیگر اینکه بگوییم مختص جنب است که تعمیم آن به وضو، قیاس میشود. دقت بفرمایید که تعمیم احکام وضو به جنب و حتی حائض، از باب اولویت قابل قبول است، اما بر عکس آن غیر. چرا که هر جنب یا حائضی، بیوضو هست، اما هر بیوضویی، جنب یا حائض نیست.