حدیث ۹۷۲ و جمع‌بندی این باب (موقت)
۹۷۲- ۴-[۱] وَ عَنْ بَعْضِ أصْحابِنا رَفَعَهُ عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ ع قالَ: قالَ رَسولُ اللهِ ص ثَمانیةٌ لا یقْبَلُ اللهُ مِنْهُمْ صَلاةً وَ عَدَّ مِنْهُمْ تارِکَ الْوُضوءِ.
وَ رَواهُ الصَّدوقُ مُرْسَلاً[۲]
وَ رَواهُ أیضاً بِإسْنادِهِ عَنْ حَمّادِ بْنِ عَمْرٍو وَ أنَسِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أبیهِ جَمیعاً عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبائِهِ ع فی وَصیةِ النَّبی ص لِعَلی ع مِثْلَهُ[۳]
أقولُ: وَ تَقَدَّمَ ما یدُلُّ عَلَی ذَلِکَ هُنا[۴] وَ فی نَواقِضِ الْوُضوءِ[۵] وَ غَیرِها وَ یأْتی ما یدُلُّ عَلَیهِ هُنا[۶] وَ فی قَواطِعِ الصَّلاةِ[۷] وَ فی قَضاءِ الصَّلَواتِ[۸] وَ غَیرِ ذَلِکَ[۹].
——————————
[۱]– المحاسن ۱۲- ۳۶.
[۲]– الفقیه ۱- ۵۹- ۱۳۱.
[۳]– الفقیه ۴- ۳۵۸- ۵۷۶۲.
[۴]– تقدم فی الباب ۱ من هذه الأبواب.
[۵]– تقدم فی الحدیث ۱۰ من الباب ۹ من أبواب النواقض.
[۶]– یأتی فی الباب ۳ و فی الحدیث ۲۰ من الباب ۱۵ و فی الحدیث ۲ من الباب ۲۵ من هذه الأبواب.
[۷]– یأتی فی الباب ۱ من أبواب قواطع الصلاة.
[۸]– یأتی فی الحدیث ۴ من الباب ۱ من أبواب قضاء الصلوات.
[۹]– یأتی فی الحدیث ۱ من الباب ۲ من أبواب جهاد النفس.
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام غیر معتبر است.
احمد بن محمد بن خالد البرقی این حدیث را از بعض اصحابنا به صورت مرفوع روایت کرده است هم بعض اصحابنا مجهول هستند و راهی برای توثیقشان نیست و هم حدیث مرسل است.
شیخ صدوق هم شبیه این حدیث را در الفقیه به صورت مرسل نقل کرده است که مرسلات ایشان هم از قاعده کلی مرسلات خارج نیست. (مرسلات کتب اربعه)
ایشان این حدیث را به طریق خود در الفقیه به حماد بن عمرو النصیبی و انس بن مالک که معتبر نیست، از پدرش روایت کرده است که هم طریق معتبر نیست و هم انس بن محمد و پدرش، مجهول هستند.
* * *
مجلسی اول: روی حماد بن عمرو فی القوی و انس بن محمد عن ابیه فی القوی (رو).
این حدیث، بر مبنای ما معتبر نیست، اما مفهوم آن، به قرائن خارجیه تأیید شد که نماز بی‌وضو، مقبول الله تعالی نیست.
* جمع‌بندی این باب (موقت):
از این باب، دو چیز در ما نحن فیه معلوم می‌شود.
۱. همان مطلب باب قبل که این‌جا دو قبضه شد و آن این که برای نماز که معلوم شد، منظور نماز مناسکی است، حتما باید وضو داشت و نماز بی‌وضو، اصلا نماز نیست.
۲. نماز بی‌وضو، نه تنها قبول نیست، بلکه یا حرام است، یا بسیار بسیار مکروه و حتی اگر شرایط کمی سخت هم باشد، دلیل بر نماز بی‌وضو نیست. البته حفظ جان و مانند آن، شرایط خاص خود را دارد. پس اگر کسی شرایط وضو، یا بدل آن، مانند تیمم را ندارد، البته آن هم در جای خودش، اجازه ندارد، نماز بی‌وضو بخواند، حتی اگر وقت بگذرد. البته این حکم را داشته باشید، تا ببینیم در آینده به چیزی بر می‌خوریم که نیاز به تجدید نظر باشد، یا خیر.
۳. حالا اگر کسی نماز نمایشی بخواند، حکمش چیست؟ مثلا می‌خواهد به دیگران آموزش دهد، یا در فیلمی، نمایشی، چیزی، نماز می‌خواند، اگر بی‌وضو باشد، چه می‌شود؟ ببینید، اگر صرفا جنبه نمایشی و آموزشی داشته باشد که اصلا نماز مورد نظر شارع نیست که وضو بخواهد، فقط یک نمایش است، لذا وضو داشتن و نداشتن در این دست موارد مهم نیست.
