حدیث 724 و جمع‌بندی این باب (موقت)
724- 5-[1] وَ عَنْهُ عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ الرّازی عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلی بْنِ أبی‌حَمْزَةَ عَنْ سَیفِ بْنِ عَمیرَةَ عَنْ عیسَی بْنِ عُمَرَ مَوْلَی الْأنْصارِ أنَّهُ سَألَ أباعَبْدِاللهِ ع عَنِ الرَّجُلِ یحِلُّ لَهُ أنْ یصافِحَ الْمَجوسی فَقالَ لا فَسَألَهُ أ یتَوَضَّأُ إذا صافَحَهُمْ قالَ نَعَمْ إنَّ مُصافَحَتَهُمْ تَنْقُضُ الْوُضوءَ.
أقولُ: حَمَلَ الشَّیخُ الْوُضوءَ فی هَذَینِ الْحَدیثَینِ عَلَی غَسْلِ الْیدِ لِأنَّ ذَلِکَ یسَمَّی وُضوءاً قالَ لِإجْماعِ الطّائِفَةِ عَلَی أنَّ ذَلِکَ لا یوجِبُ نَقْضَ الْوُضوءِ.
——————————
[1]– التهذیب 1- 347- 1020، و الاستبصار 1- 89- 285.
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام غیر معتبر است.
شیخ الطائفه این حدیث را به طریق خود در التهذیب و الإستبصار به محمد بن علی بن محبوب که معتبر درجه یک است، از ابوعبداللعه الرازی از حسن بن علی بن فضال از سیف بن عمیره از عیسی بن عمر، مولی الانصار روایت کرده است که نفر اول و سیف بن عمیره از ثقات درجه یک هستند، اما عیسی بن عمر مجهول است و ابوعبدالله الرازی الجامورانی ضعیف و حسن بن علی بن ابی‌حمزه کذاب است.
* * *
علامه مجلسی: ضعیف (مل).
حدیث معتبر نیست و از آن می‌گذریم. البته نکته‌ای را عرض کنم که شاید جالب باشد. همان‌طور که جناب شیخ حر هم اشاره کرده‌اند، مرحوم شیخ الطائفه وضو در این دو حدیث را بر شستن دست حمل کرده‌اند و نَه وضو به معنای متعارف آن. شاید با توجه به معنای لغوی وضو که پاکیزگی و زیبایی است، این معنا را از شیخ پذیرفت، اما این معنا هم در این حدیث اخیر، محل کلام است. علی ای حال! چون این دو حدیث معتبر نیست، لزومی ندارد، خودمان را درگیرش کنیم.
* جمع‌بندی این باب (موقت):
آن‌چه در ما نحن فیه، یعنی نواقض وضو در این باب وجود دارد، این‌که چیزی به نواقض وضو اضافه نشد و نواقض وضو همان‌ها هستند که در جمع‌بندی باب ششم عرض شد.