حدیث ۷۱۲

۷۱۲- ۹-[۱] وَ عَنْهُ عَنْ عُثْمانَ عَنِ ابْنِ مُسْکانَ عَنْ أبی‌بَصیرٍ عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ ع قالَ: إذا قَبَّلَ الرَّجُلُ الْمَرْأةَ مِنْ شَهْوَةٍ أوْ مَسَّ فَرْجَها أعادَ الْوُضوءَ.
——————————
[۱]– التهذیب ۱- ۲۲- ۵۶، و الاستبصار ۱- ۸۸- ۲۸۰.

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام معتبر درجه یک است.
شیخ الطائفه این حدیث را به طریق خود در التهذیب و الإستبصار به حسین بن سعید الاهوازی که معتبر درجه یک است، از عثمان بن عیسی از عبدالله ن مسکان از ابوبصیر الاسدی روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند.
* * *
علامه مجلسی: موثق (مل).

این حدیث، در ظاهر با احادیث قبلی تفاوت دارد. در این‌جا امام علیه‌السلام امر به اعاده وضو، در صورت بوسیدن شهوانی همسر، یا مس فرج او دارند. چه کسی مبنایش مثل بنده باشد که ظهور اولیه اوامر و نواهی را تنزیه بداند و چه مبنایش، بر مبنای مشهور باشد، این حدیث حمل بر استحباب می‌شود. بر مبنای حقیر که همان ابتدا حمل بر استحباب می‌شود و بر مبنای مشهور، به قرینه مخالفت با حصر نواقض وضو، حمل بر استحباب می‌شود. به هر حال، دیدیم که وضو روی وضو مستحب است.
مرحوم شیخ این حدیث و حدیث بعدی را حمل بر تقیه کرده‌اند و گفته‌اند بعضی از اصحاب ما به جهت موافقت با عامه، چنین گفته‌اند. برداشت من از کلام شیخ این است که خودشان هم تردید داشته‌اند، لذا از قاعده «العهده علی الراوی» استفاده کرده‌اند. علی ای حال! تا جایی که من می‌دانم، نظر فقهی حاکمیتی بر این حکم نبوده که بخواهد شرایط تقیه مهیا باشد، اما اگر معلوم شود که چنین بوده، باید حکم استحبابی را برداشت و حکم به تقیه کرد.