حدیث 704

704- 1-[1] مُحَمَّدُ بْنُ یعْقوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یحْیی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أحْمَدَ عَنْ أحْمَدَ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلی عَنْ عَمْرِو بْنِ سَعیدٍ عَنْ مُصَدِّقِ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ عَمّارِ بْنِ موسَی عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ ع فی الْمَرْأةِ تَکونُ فی الصَّلاةِ فَتَظُنُّ أنَّها قَدْ حاضَتْ قالَ تُدْخِلُ یدَها فَتَمَسُّ الْمَوْضِعَ فَإنْ رَأتْ شَیئاً انْصَرَفَتْ وَ إنْ لَمْ تَرَ شَیئاً أتَمَّتْ صَلاتَها.
مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإسْنادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أحْمَدَ بْنِ یحْیی مِثْلَهُ[2].
——————————
[1]– الکافی 3- 104- 1.
[2]– التهذیب 1- 394- 1222 و أورده أیضا فی الحدیث 1 من الباب 44 من أبواب الحیض.

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام معتبر درجه یک است.
ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را از محمد بن یحیی العطار از محمد بن احمد بن یحیی بن عمران از احمد بن حسن بن علی بن فضال از عمرو ین سعید الاهوازی از مصدق به صدقه از عمار بن موسی الساباطی روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند.
شیخ الطائفه این حدیث را به طریق خود در التهذیب و الإستبصار به محمد بن احمد بن یحیی بن عمران که معتبر درجه یک است، به باقی سند روایت کرده است.
* * *
علامه مجلسی: موثق (مر). موثق (مل).

این حدیث انصافا ربطی مستقیمی به وضو ندارد و در مورد نماز است. البته می‌توان گفت چون نماز باطل نشده، پس وضو هم باطل نشده است.
این‌جا نکاتی را در مورد عنوان این باب عرض کنم.
1. قُبلة به معنای بوسیدن است. خیلی سال قبل، قبل از این‌که من بروم گیلان، یعنی بین سال‌های 90 تا 94، آقای کربلایی قرار بود روی احکام بوسیدن و از جمله بوسیدن دست دیگران کار فقهی کنند که متأسفانه فایل‌های ایشان از بین رفت و کار رها شد. اگر عزیزی تمایل داشتند، روی این موضوع کار کنند، بنده برای همراهی اعلام آمادگی می‌کنم.
2. مباشره، از ریشه ب‌ش‌ر است. بشره به معنای ظاهر پوست دارد. به همین جهت ظاهر انسان را هم بشر گفته‌اند، یعنی در بشر، فقط ظاهر انسان مد نظر است. بعضی هم گفته‌اند که انسان را بشر گفته‌اند، چون ظاهر پوستش از میان موهایش معلوم است. تحقیق بنده در آیان قرآن و روایات معتبر، مورد اول را تأیید می‌کند. مباشره در لغت به معنای مالیدن پوست به هم است. این مالیدن پوست به هم گاهی منظور صورت است و گاهی ملاعبه و گاهی هم کنایه از جماع. شاید معانی دیگری هم داشته باشد.
3. مضاجعه، از ریشه ض‌ج‌ع  و به معنای دراز کشیدن است. مضاجعه، به ندرت، فقط به معنای کنار هم دراز کشیدن است و بیش‌تر به معنای هم‌آغوشی و گاهی هم کنایه از جماع.
4. فرج به معنای شکاف است و مشتقات آن، عموما به همین معنا به کار می‌روند. فرج در انسان، معمولا به معنای قُبُل و دُبُر در زن و مرد است، یعنی آلت تناسلی و محل خروج مدفوع.
5. از عبارت مرحوم شیخ حر، معلوم می‌شود منظور ایشان از مباشره و مضاجعه، غیر از جماع است.
خب! برویم سراغ روایت بعدی.