حدیث ۶۹۵
۶۹۵- ۹-[۱] وَ عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَینِ عَنْ عُثْمانَ بْنِ عیسَی عَنْ سَماعَةَ قالَ: سَألْتُهُ عَنْ رَجُلٍ أخَذَهُ تَقْطیرٌ مِنْ قُرْحِهِ[۲] إمّا دَمٌ وَ إمّا غَیرُهُ قالَ فَلْیضَعْ[۳] خَریطَةً وَ لْیتَوَضَّأْ وَ لْیصَلِّ فَإنَّما ذَلِکَ بَلاءٌ ابْتُلی بِهِ فَلا یعیدَنَّ إلّا مِنَ الْحَدَثِ الَّذی یتَوَضَّأُ مِنْهُ.
——————————
[۱]– التهذیب ۱- ۳۴۹- ۱۰۲۷.
[۲]– فی نسخة” فرجه”، (منه قده).
[۳]– فی نسخة” فلیصنع”، (منه قده).
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام معتبر درجه یک است.
شیخ الطائفه این حدیث را به طریق خود در التهذیب و الإستبصار به محمد بن علی بن محبوب که معتبر درجه یک است، از محمد بن حسین بن ابی‌الخطاب از عثمان بن عیسی از سماعه بن مهران روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند.
این حدیث مضمره است، اما با توجه به این‌که سماعه راوی اصلی حدیث است، مشکلی ایجاد نمی‌کند و قاعده سؤال از امام صادق علیه‌السلام است.
* * *
علامه مجلسی: موثق (مل).
در این حدیث از فردی سؤال شده است که به حالتی گرفتار شده که چرک و خونابه یا خون و غیر آن، ذره ذره از او خارج می‌شود و قطع نمی‌گردد. امام علیه‌السلام فرمودند که کیسه‌ای چرمی قرار دهد و وضو بگیرد و نماز بخواند. این بلا یک آزمایش است. پس اعاده نکند، مگر از حدثی که وضو لازم می‌آید.
چند نکته در این‌جا عرض کنم و برویم سراغ روایت بعدی؛
۱. در بعضی نسخ، به جای قرحه، فرجه آمده است که یعنی از آلت تناسیلش این اتفاق می‌افتد.
۲. در بعضی نسخ، به جای فلیضع، فلیصنع آمده است. یعنی بسازد کیسه‌ای چرمی.
۳. به نظر حقیر و بسیاری دیگر از آقایان، این‌که امام علیه‌السلام فرموده‌اند، جنس این مانع و پانسمان از خریطه باشد، به جهت آن است که این خون و چرک و مانند آن از آن عبور نکند، لذا لزومی ندارد حتما از جنس چرم و پوست حیوانات باشد، هر چیز دیگری هم چنین ویژگی داشته باشد، کفایت می‌کند.
۴. معلوم می‌شود که این‌ها ناقض وضو نیستند که نباید هم باشند، چرا که نواقض وضو حصر داشت.
۵. قسمت آخر هم که این گرفتاری را «بلاء ابتلی به» می‌نامند و نکته‌ای می‌فرمایند، کنایه از این است که مبادا گرفتار وسواس شوی و به این جهت وضو را اعاده کنی. وضو فقط با همان حدث‌های ناقض وضو، نقض می‌شود. عملا امام علیه‌السلام، می‌خواهند بفهمانند که گرفتار وسواس و بددلی و مانند این‌ها نشو.
