حدیث 662

662- 12-[1] وَ بِإسْنادِهِ عَنْ سَماعَةَ بْنِ مِهْرانَ أنَّهُ سَألَهُ عَنِ الرَّجُلِ یخْفِقُ رَأْسُهُ وَ هُوَ فی الصَّلاةِ قائِماً أوْ راکِعاً فَقالَ لَیسَ عَلَیهِ وُضوءٌ.
أقولُ: تَقَدَّمَ وَجْهُهُ[2] وَ یحْتَمِلُ الْإنْکارُ أیضاً.
——————————
[1]– الفقیه 1- 63- 143.
[2]– تقدم وجهه فی الحدیث 6 من هذا الباب.

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام معتبر درجه یک است.
شیخ الطائفه این حدیث را به طریق خود در الفقیه به سماعه بن مهران که معتبر درجه یک است، روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند. البته این حدیث مضمره است، اما با توجه به جایگاه سماعه بن مهران، قاعدتاً فرد مورد سؤال، امام صادق علیه‌السلام است.

پیش از این هم گفتیم که «یخفق» هم به معنای مطلق تکان دادن سر است و هم کنایه از چرتی است که سر انسان تعادل خود را یک لحظه از دست می‌دهد و دوباره بالا می‌آورد و این مسأله تکرار می‌شود. یا مثلا کمی تلو تلو می‌خورد. به نظر می‌رسد این‌جا، معنای دوم مد نظر است. حالا فارغ از این‌که نماز در این حالت چه حکمی دارد که فعلاً از موضوع بحث ما خارج است، با توجه به ادامه روایت معلوم می‌شود که این حالت ناقض وضو نیست. این مطلب با روایات معتبر متعدد قبل هم هماهنگ است. کسی که در حال ایستاده و رکوع است و این حالتش حفظ می‌شود، ولو سرش لحظاتی سست شود یا تلو تلو بخورد، همین‌که حالتش را حفظ کرده است، یعنی هنوز نوم القلب ایجاد نشده است.