حدیث ۹۰۱۴

(۹۰۱۴) معانی الأخبار (ص ۳۹۱): حَدَّثَنا مُحَمَّدُ بْنُ موسَی بْنِ الْمُتَوَکِّلِ قالَ حَدَّثَنا عَبْدُاللهِ بْنُ جَعْفَرٍ الْحِمْیَریُّ عَنْ أحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عیسَی عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبوبٍ عَنْ داوُدَ بْنِ کَثیرٍ الرَّقّیِّ قالَ: «قُلْتُ لِأبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام: «أیُّهُما کانَ أکْبَرَ؟ إسْماعیلُ أوْ إسْحاقُ؟ وَ أیُّهُما کانَ الذَّبیحَ؟» فَقالَ: «کانَ إسْماعیلُ أکْبَرَ مِنْ إسْحاقَ بِخَمْسِ سِنینَ وَ کانَ الذَّبیحُ إسْماعیلَ وَ کانَتْ مَکَّةُ مَنْزِلَ إسْماعیلَ وَ إنَّما أرادَ إبْراهیمُ أنْ یَذْبَحَ إسْماعیلَ أیّامَ الْمَوْسِمِ بِمِنًی». قالَ: «وَ کانَ بَیْنَ بِشارَةِ اللهِ لِإبْراهیمَ بِإسْماعیلَ وَ بَیْنَ بِشارَتِهِ بِإسْحاقَ، خَمْسَ سِنینَ. أ ما تَسْمَعُ لِقَوْلِ إبْراهیمَ علیه‌السلام حَیْثُ یَقولُ: «رَبِّ هَبْ لی مِنَ الصّالِحینَ». إنَّما سَألَ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ أنْ یَرْزُقَهُ غُلاماً مِنَ الصّالِحینَ وَ قالَ فی سورَةِ الصّافّاتِ: «فَبَشَّرْناهُ بِغُلامٍ حَلیمٍ» یَعْنی إسْماعیلَ مِنْ هاجَرَ.» قالَ: «فَفُدیَ إسْماعیلُ بِکَبْشٍ عَظیمٍ.» فَقالَ أبوعَبْدِاللهِ علیه‌السلام: «ثُمَّ قالَ: «وَ بَشَّرْناهُ بِإسْحاقَ نَبیّاً مِنَ الصّالِحینَ وَ بارَکْنا عَلَیْهِ وَ عَلی إسْحاقَ». یَعْنی بِذَلِکَ إسْماعیلَ قَبْلَ الْبِشارَةِ بِإسْحاقَ. فَمَنْ زَعَمَ أنَّ إسْحاقَ أکْبَرُ مِنْ إسْماعیلَ وَ أنَّ الذَّبیحَ إسْحاقُ، فَقَدْ کَذَّبَ بِما أنْزَلَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ فی الْقُرْآنِ مِنْ نَبَئِهِما.»»

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه یک است.
شیخ صدوق این حدیث را از محمد بن موسی بن متوکل از عبدالله بن جعفر الحمیری از ابن عیسی الاشعری از حسن بن محبوب از داود بن کثیر الرقی روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند.

داود بن کثیر الرقی روایت کرد: «به ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام عرض کردم: «کدامشان بزرگ‌تر بود؟ اسماعیل یا اسحاق؟ و کدامشان ذبیح بود؟» پس فرمودند: «اسماعیل به پنج سال بزرگ‌تر از اسحاق بود و ذبیح اسماعیل بود و مکه منزل اسماعیل بود و این است و جز این نیست که ابراهیم اراده کرد که اسماعیل را زمان موسم منی ذبح کند.» (سپس) فرمودند: «بین بشارت الله برای ابراهیم به اسماعیل و بین بشارتش به اسحاق، پنج سال بود. آیا نشنیده‌ای برای سخن ابراهیم علیه‌السلام هنگامی که می‌گوید: «رَبِّ هَبْ لی مِنَ الصّالِحینَ». این است و جز این نیست که الله عز و جل را درخواست نمود که فرزندی از صالحان او را روزی نماید و در سوره صافات فرمود: «فَبَشَّرْناهُ بِغُلامٍ حَلیمٍ» یعنی اسماعیل از هاجر.» (و) فرمودند: «پس اسماعیل به قوچی بسیار بزرگ فدیه داده شد.» پس ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام فرمودند: «سپس فرمود: «وَ بَشَّرْناهُ بِإسْحاقَ نَبیّاً مِنَ الصّالِحینَ وَ بارَکْنا عَلَیْهِ وَ عَلی إسْحاقَ» یعنی به آن اسماعیل قبل از بشارت به اسحاق است. پس هر که گمان برد که اسحاق بزرگ‌تر از اسماعیل است و این‌که ذبیح اسحاق است، آن‌چه را الله عز و جل در قرآن از خبر آن دو نازل کرده است، تکذیب نموده است.»»