حدیث 7503
(7503) التوحید (ص 351): حَدَّثَنا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أحْمَدَ بْنِ الْوَلیدِ رحمه‌الله قالَ حَدَّثَنا سَعْدُ بْنُ عَبْدِاللهِ عَنْ أحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عیسَی وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِالْحَمیدِ وَ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ أبی‌الْخَطّابِ عَنْ أحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أبی‌نَصْرٍ عَنْ بَعْضِ أصْحابِنا عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام قالَ: «لا یَکونُ الْعَبْدُ فاعِلاً وَ لا مُتَحَرِّکاً، إلّا وَ الِاسْتِطاعَةُ مَعَهُ مِنَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إنَّما وَقَعَ التَّکْلیفُ مِنَ اللهِ بَعْدَ الِاسْتِطاعَةِ. فَلا یَکونُ مُکَلَّفاً لِلْفِعْلِ إلّا مُسْتَطیعاً.»
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه دو است.
شیخ صدوق این حدیث را از محمد بن حسن بن احمد بن ولید از سعد بن عبدالله القمی از ابن عیسی الاشعری و محمد بن عبدالحمید العطار و محمد بن حسین بن ابی‌الخطاب از احمد بن محمد بن ابی‌نصر از بعض اصحابنا روایت کرده است که این فرد یا افراد اخیر، ابتداء مجهول هستند، اما به واسطه احمد بن محمد بن ابی‌نصر، توثیق درجه دو می‌شوند و سایرین از ثقات درجه یک هستند.
بعید نیست بتوان این حدیث را از مصادیق شهرت روائیه، ولو شهرت نسبی دانست.
ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام فرمودند: «بنده انجام‌دهنده نباشد و نه حرکت‌کننده، مگر اینکه استطاعت همراه او باشد از (جانب) الله عز و جل و این است و جز این نیست که تکلیف از (جانب) الله بعد استطاعت قرار گیرد. پس مکلف برای فعل نباشد، مگر مستطیع.»