حدیث ۷۴۰۳
(۷۴۰۳) الکافی (ح ۴۴۶) و البصائر (ص ۳۷۱): أحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ عَلیِّ بْنِ حَسّانَ عَنِ ابْنِ فَضّالٍ عَنْ عَلیِّ بْنِ یَعْقوبَ الْهاشِمیِّ عَنْ مَرْوانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ بُرَیْدٍ عَنْ أبی‌جَعْفَرٍ وَ أبی‌عَبْدِاللهِ علیهماالسلام فی قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَ: «وَ ما أرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسولٍ وَ لا نَبیٍ» وَ لا مُحَدَّثٍ.» قُلْتُ: «جُعِلْتُ فِداکَ! لَیْسَتْ هَذِهِ قِراءَتَنا. فَما الرَّسولُ وَ النَّبیُّ وَ الْمُحَدَّثُ.» قالَ: «الرَّسولُ، الَّذی یَظْهَرُ لَهُ الْمَلَکُ، فَیُکَلِّمُهُ وَ النَّبیُّ، هُوَ الَّذی یَرَی فی مَنامِهِ وَ رُبَّما اجْتَمَعَتِ النُّبُوَّةُ وَ الرِّسالَةُ لِواحِدٍ وَ الْمُحَدَّثُ، الَّذی یَسْمَعُ الصَّوْتَ وَ لا یَرَی الصّورَةَ.» قالَ: «قُلْتُ: «أصْلَحَکَ اللهُ! کَیْفَ یَعْلَمُ أنَّ الَّذی رَأی فی النَّوْمِ حَقٌّ وَ أنَّهُ مِنَ الْمَلَکِ؟» قالَ: «یُوَفَّقُ لِذَلِکَ حَتَّی یَعْرِفَهُ. لَقَدْ خَتَمَ اللهُ بِکِتابِکُمُ الْکُتُبَ وَ خَتَمَ بِنَبیِّکُمُ الْأنْبیاءَ.»»
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه یک است.
ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را از احمد بن محمد العاصمی و محمد بن یحیی العطار از محمد بن حسن الصفار که به اشتباه محمد بن حسین نوشته شده است، از علی بن حسان الواسطی از احمد بن حسن الفضال از علی بن یعقوب الهاشمی از مروان بن مسلم از برید بن معاویه روایت کرده است که علی بن یعقوب الهاشمی از ثقات درجه دو است و سایرین، از ثقات درجه یک هستند.
محمد بن حسن الصفار نیز شبیه این حدیث را احمد بن علی بن حسن بن فضال از به باقی سند روایت کرده است.
* * *
علامه مجلسی: ضعیف.
برید از ابوجعفر و ابوعبدالله (امام باقر و امام صادق علیهماالسلام درباره کلام او عز و جل: «وَ ما أرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسولٍ وَ لا نَبیٍ» (روایت کرد که) و لا محدَّث (را در ادامه گفتند). عرض کردم: «فدایتان شوم! قرائت ما این نیست. پس رسول و نبی و محدَّث چیستند؟» فرمودند: «رسول، کسی است که ملک برای او ظاهر می‌شود، پس با او سخن می‌گوید و نبی، او کسی است که در خواب می‌بیند و چه بسا نبوت و رسالت برای یک نفر جمع شود و محدَّث کسی است که صدا را می‌شنود، صورت را نمی‌بیند.» (راوی) گفت: «عرض کردم: «الله خیرتان دهد! چگونه می‌داند که آن که در خواب دید، حق است و این‌که آن از (جانب) ملک است؟» فرمودند: «توفیق پیدا می‌کند برای آن تا آن را می‌شناسد. همانا الله کتاب‌ها را به کتاب شما ختم کرد و انبیاء را به نبی شما ختم نمود.»»
