حدیث ۷-۱۹۲۰
(۱۹۲۰-۷) الکافی (ح ۱۴۸۱۶): مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقوبَ الْکُلَیْنیُ قالَ حَدَّثَنی عَلیُّ بْنُ إبْراهیمَ عَنْ أبیهِ عَنِ ابْنِ فَضّالٍ عَنْ حَفْصٍ الْمُؤَذِّنِ عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إسْماعیلَ بْنِ بَزیعٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنانٍ عَنْ إسْماعیلَ بْنِ جابِرٍ عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام أنَّهُ کَتَبَ بِهَذِهِ الرِّسالَةِ إلَی أصْحابِهِ وَ أمَرَهُمْ بِمُدارَسَتِها وَ النَّظَرِ فیها وَ تَعاهُدِها وَ الْعَمَلِ بِها فَکانوا یَضَعونَها فی مَساجِدِ بُیوتِهِمْ فَإذا فَرَغوا مِنَ الصَّلاةِ نَظَروا فیها قالَ وَ حَدَّثَنی الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مالِکٍ الْکوفیِّ عَنِ الْقاسِمِ بْنِ الرَّبیعِ الصَّحّافِ عَنْ إسْماعیلَ بْنِ مَخْلَدٍ السَّرّاجِ عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام قالَ: «خَرَجَتْ هَذِهِ الرِّسالَةُ مِنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام إلَی أصْحابِهِ: «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، أمّا بَعْدُ؛ فَاسْألوا رَبَّکُمُ الْعافیَةَ وَ عَلَیْکُمْ بِالدَّعَةِ وَ الْوَقارِ وَ السَّکینَةِ وَ عَلَیْکُمْ بِالْحَیاءِ وَ التَّنَزُّهِ عَمّا تَنَزَّهَ عَنْهُ الصّالِحونَ قَبْلَکُمْ وَ عَلَیْکُمْ بِمُجامَلَةِ أهْلِ الْباطِلِ. تَحَمَّلوا الضَّیْمَ مِنْهُمْ وَ إیّاکُمْ وَ مُماظَّتَهُمْ … أکْرِموا أنْفُسَکُمْ عَنْ أهْلِ الْباطِلِ وَ لا تَجْعَلوا اللهَ تَبارَکَ وَ تَعالَی وَ لَهُ الْمَثَلُ الْأعْلی وَ إمامَکُمْ وَ دینَکُمُ الَّذی تَدینونَ بِهِ عُرْضَةً لِأهْلِ الْباطِلِ، فَتُغْضِبوا اللهَ عَلَیْکُمْ، فَتَهْلِکوا. فَمَهْلاً مَهْلاً! یا أهْلَ الصَّلاحِ! لا تَتْرُکوا أمْرَ اللهِ وَ أمْرَ مَنْ أمَرَکُمْ بِطاعَتِهِ، فَیُغَیِّرَ اللهُ ما بِکُمْ مِنْ نِعْمَةٍ. أحِبّوا فی اللهِ مَنْ وَصَفَ صِفَتَکُمْ وَ أبْغِضوا فی اللهِ مَنْ خالَفَکُمْ وَ ابْذُلوا مَوَدَّتَکُمْ وَ نَصیحَتَکُمْ [لِمَنْ وَصَفَ صِفَتَکُمْ] وَ لا تَبْتَذِلوها لِمَنْ رَغِبَ عَنْ صِفَتِکُمْ وَ عاداکُمْ عَلَیْها وَ بَغَی لَکُمُ الْغَوائِلَ. هَذا أدَبُنا، أدَبُ اللهِ. فَخُذوا بِهِ وَ تَفَهَّموهُ وَ اعْقِلوهُ وَ لا تَنْبِذوهُ وَراءَ ظُهورِکُمْ. ما وافَقَ هُداکُمْ أخَذْتُمْ بِهِ وَ ما وافَقَ هَواکُمْ طَرَحْتُموهُ وَ لَمْ تَأْخُذوا بِهِ …»»
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه دو است.
ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را به چند طریق روایت کرده است.
۱. از علی بن ابراهیم القمی از پدرش از حسن بن علی بن فضال از حفص المؤذن که حفص المؤذن ثقه درجه دو و سایرین، از ثقات درجه یک هستند.
۲. از علی بن ابراهیم القمی از پدرش از محمد بن اسماعیل بن بزیع از محمد بن سنان از اسماعیل بن جابر که محمد بن سنان از مشاهیر کذابون است.
۳. از حسین بن محمد بن عامر که به اشتباه حسن بن محمد ثبت شده است، از جعفر بن محمد بن مالک الفزاری از قاسم بن ربیع الصحاف از اسماعیل بن مخلد السراج که جعفر بن محمد بن مالک از ضعفا است و قاسم بن ربیع و اسماعیل بن مخلد مجهول هستند.
خلاصه این‌که طریق اول معتبر درجه دو و سایر طرق، غیر معتبر است.
* * *
علامه مجلسی: رواه بثلاثة أسانید. اولها مجهول و ثانیها ضعیف عند القوم بابن سنان و عندی معتبر.
اسماعیل بن مخلد السراج از ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام روایت کرد: «از ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام این نامه به سوی اصحابشان خارج شد: «بسم الله الرحمن الرحیم، اما بعد؛ از خدا طلب عافیت کنید و بر شما باد فروتنی و وقار و آرامش و بر شما باد حیا و منزه شدن از آن‌چه صالحان قبل از شما از آن منزه بودند و بر شما باد خویشتن‌داری از اهل باطل و تحمل کنید ناحقی از (جانب) آن‌ها را و برحذر باشید از دشمنی آن‌ها … کرامت خود را از اهل باطل حفظ کنید و الله تبارک و تعالی که مثل اعلی برای او است و امامتان و دینتان را که به آن دین‌دار هستید، در معرض اهل باطل قرار ندهید که مورد غضب الله قرار می‌گیرید که هلاک می‌شوید. پس درنگ درنگ! ای اهل صلاح! پس ترک نکنید امر الله و امر هر کس را که شما را به طاعت آن امر کرده که الله آن‌چه نعمت داده شده‌اید را تغییر دهد. به خاطر الله دوست دارید کسی را که به صفات مانند شما موصوف است و به خاطر الله بغض ورزید هر کس شما را مخالفت کند و دوستی و خیرخواهی خود را نثار کسی کنید که به صفت شما موصوف است و آن را برای کسی که از صفت شما روی‌گردان است و بر آن بغض می‌ورزد و برای شما دردسر ایجاد می‌کند، نثار نکنید. این ادب ما، ادب الله است. پس آن را بگیرید و بفهمید و تعقل کنید و آن را پشت (سر) خود نیاندازید. آن‌چه موافق هدایت شما است، آن را بگیرید و آن‌چه موافق هوا (ی نفس) شما است، آن را کنار بگذارید و آن را نگیرید …»»
