حدیث ۵-۱۹۲۰
(۱۹۲۰-۵) الکافی (ح ۱۴۸۱۶): مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقوبَ الْکُلَیْنیُ قالَ حَدَّثَنی عَلیُّ بْنُ إبْراهیمَ عَنْ أبیهِ عَنِ ابْنِ فَضّالٍ عَنْ حَفْصٍ الْمُؤَذِّنِ عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إسْماعیلَ بْنِ بَزیعٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنانٍ عَنْ إسْماعیلَ بْنِ جابِرٍ عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام أنَّهُ کَتَبَ بِهَذِهِ الرِّسالَةِ إلَی أصْحابِهِ وَ أمَرَهُمْ بِمُدارَسَتِها وَ النَّظَرِ فیها وَ تَعاهُدِها وَ الْعَمَلِ بِها فَکانوا یَضَعونَها فی مَساجِدِ بُیوتِهِمْ فَإذا فَرَغوا مِنَ الصَّلاةِ نَظَروا فیها قالَ وَ حَدَّثَنی الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مالِکٍ الْکوفیِّ عَنِ الْقاسِمِ بْنِ الرَّبیعِ الصَّحّافِ عَنْ إسْماعیلَ بْنِ مَخْلَدٍ السَّرّاجِ عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام قالَ: «خَرَجَتْ هَذِهِ الرِّسالَةُ مِنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام إلَی أصْحابِهِ: «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، أمّا بَعْدُ؛ فَاسْألوا رَبَّکُمُ الْعافیَةَ وَ عَلَیْکُمْ بِالدَّعَةِ وَ الْوَقارِ وَ السَّکینَةِ وَ عَلَیْکُمْ بِالْحَیاءِ وَ التَّنَزُّهِ عَمّا تَنَزَّهَ عَنْهُ الصّالِحونَ قَبْلَکُمْ وَ عَلَیْکُمْ بِمُجامَلَةِ أهْلِ الْباطِلِ. تَحَمَّلوا الضَّیْمَ مِنْهُمْ وَ إیّاکُمْ وَ مُماظَّتَهُمْ … وَ مَنْ سَرَّهُ أنْ یَعْلَمَ أنَّ اللهَ یُحِبُّهُ، فَلْیَعْمَلْ بِطاعَةِ اللهِ وَ لْیَتَّبِعْنا، أ لَمْ یَسْمَعْ قَوْلَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ لِنَبیِّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله: «قُلْ إنْ کُنْتُمْ تُحِبّونَ اللهَ فَاتَّبِعونی یُحْبِبْکُمُ اللهُ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنوبَکُمْ». وَ اللهِ! لا یُطیعُ اللهَ عَبْدٌ أبَداً، إلّا أدْخَلَ اللهُ عَلَیْهِ فی طاعَتِهِ اتِّباعَنا وَ لا وَ اللهِ! لا یَتَّبِعُنا عَبْدٌ أبَداً إلّا أحَبَّهُ اللهُ وَ لا وَ اللهِ! لا یَدَعُ أحَدٌ اتِّباعَنا أبَداً إلّا أبْغَضَنا وَ لا وَ اللهِ! لا یُبْغِضُنا أحَدٌ أبَداً، إلّا عَصَی اللهَ وَ مَنْ ماتَ عاصیاً لِلّهِ، أخْزاهُ اللهُ وَ أکَبَّهُ عَلَی وَجْهِهِ فی النّارِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ.»»
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه دو است.
ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را به چند طریق روایت کرده است.
۱. از علی بن ابراهیم القمی از پدرش از حسن بن علی بن فضال از حفص المؤذن که حفص المؤذن ثقه درجه دو و سایرین، از ثقات درجه یک هستند.
۲. از علی بن ابراهیم القمی از پدرش از محمد بن اسماعیل بن بزیع از محمد بن سنان از اسماعیل بن جابر که محمد بن سنان از مشاهیر کذابون است.
۳. از حسین بن محمد بن عامر که به اشتباه حسن بن محمد ثبت شده است، از جعفر بن محمد بن مالک الفزاری از قاسم بن ربیع الصحاف از اسماعیل بن مخلد السراج که جعفر بن محمد بن مالک از ضعفا است و قاسم بن ربیع و اسماعیل بن مخلد مجهول هستند.
خلاصه این که فقط طریق اول معتبر درجه دو است و سایر طرق ضعیف است.
* * *
علامه مجلسی: رواه بثلاثة أسانید. اولها مجهول و ثانیها ضعیف عند القوم بابن سنان و عندی معتبر.
اسماعیل بن مخلد السراج از ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام روایت کرد: «از ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام این نامه به سوی اصحابشان خارج شد: «بسم الله الرحمن الرحیم، اما بعد؛ از خدا طلب عافیت کنید و بر شما باد فروتنی و وقار و آرامش و بر شما باد حیا و منزه شدن از آن‌چه صالحان قبل از شما از آن منزه بودند و بر شما باد خویشتن‌داری از اهل باطل و تحمل کنید ناحقی از (جانب) آن‌ها را و برحذر باشید از دشمنی آن‌ها … و هر کس خوش دارد که بداند الله او را دوست دارد، به طاعت الله عمل کند و ما را تبعیت نماید، آیا نشنیده است کلام الله عز و جل را به نبیش صلی‌الله‌علیه‌وآله: «قُلْ إنْ کُنْتُمْ تُحِبّونَ اللهَ فَاتَّبِعونی یُحْبِبْکُمُ اللهُ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنوبَکُمْ». قسم به الله! هرگز بنده‌ای الله را اطاعت نکند، مگر آن‌که الله در اطاعتش، بر او تبعیت از ما را داخل کند و قسم به الله! هرگز بنده‌ای ما را تبعیت نکند، مگر الله او را دوست بدارد و قسم به الله! هرگز احدی اطاعت از ما را رها نکند، مگر ما را کینه ورزد و قسم به الله! هرگز احدی ما را دشمنی نورزد، مگر الله را عصیان کند و هر کس عصیانگر برای الله بمیرد، الله او خوار کند و او را به صورتش به آتش اندازد و (مطلق) ستایش برای الله پروردگار جهان‌ها.»»
