حدیث 4888
(4888) الکافی (ح 15069): عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضّالٍ وَ الْحَجّالِ عَنْ داوُدَ بْنِ فَرْقَدٍ قالَ: «سَمِعَ رَجُلٌ مِنَ الْعِجْلیَّةِ هَذا الْحَدیثَ، قَوْلَهُ: «یُنادی مُنادٍ: «ألا! إنَّ فُلانَ بْنَ فُلانٍ وَ شیعَتَهُ هُمُ الْفائِزونَ» أوَّلَ النَّهارِ وَ یُنادی آخِرَ النَّهارِ: «ألا! إنَّ عُثْمانَ وَ شیعَتَهُ هُمُ الْفائِزونَ.»» قالَ: «وَ یُنادی أوَّلَ النَّهارِ مُنادَی آخِرِ النَّهارِ.» فَقالَ الرَّجُلُ: «فَما یُدْرینا أیُّما الصّادِقُ مِنَ الْکاذِبَ؟» فَقالَ: «یُصَدِّقُهُ عَلَیْها مَنْ کانَ یُؤْمِنُ بِها قَبْلَ أنْ یُنادیَ. إنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقولُ: «أ فَمَنْ یَهْدی إلَی الْحَقِّ أحَقُّ أنْ یُتَّبَعَ أمَّنْ لا یَهِدّی إلّا أنْ یُهْدی»، الْآیَةَ.»»
طریق این حدیث به معصوم علیهالسلام معتبر درجه دو است.
با توجه به احادیث قبلش، معلوم میشود ضمیر «ه» در «عنه»، احمد بن ادریس القمی بر میگردد، لذا ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را از احمد بن ادیس القمی از محمد بن عبدالجبار از حسن بن علی بن فضال از داود بن فرقد از فردی از عجلیه روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند، مگر این فرد عجلیه که ابتداء مجهول است، اما به واسطه داود بن فرقد، توثیق درجه دو میشود.
نکته دیگر درباره با این حدیث مضمره است و اگر بپذیریم ضمیر «ه» در قوله به امام معصوم بر میگردد، روایت معتبر درجه دو میشود، اما اگر مطمئن نباشیم، این حدیث از اعتبار میافتد. با توجه به اینکه روایان این حدیث و به خصوص داود بن فرقد، همه از اجلای ثقات هستند، به نظر حقیر میتوان این فرمایشات را از جانب معصوم علیهالسلام دانست.
عجلیه، گروهی از تبار عجل بن لجیم بن صهب از قبیله بنیربیعه بن نزار هستند که البته این مطلب، دخلی به اعتبار یا عدم اعتبار حدیث ندارد.
* * *
علامه مجلسی: صحیح، مضمر أو موقوف.
داود بن فرقد روایت کرد: «فردی از عجلیه این حدیث را که کلام او است، شنید: «منادی اول روز ندا میدهد: «آگاه باشید! همانا فلان فرزند فلان و پیروانش همان رستگاران هستند» و آخر روز ندا میدهد: «آگاه باشید! همانا عثمان وپیروان او، همان رستگاران هستند.»» فرمود: «و (همان) منادی آخر روز، اول روز ندا میدهد.» پس آن فرد گفت: «پس چگونه متوجه شویم که کدام درست و کدام نادرست؟» پس فرمودند: «کسی که از قبل به آن ایمان آورده است، آن را تصدیق میکند. همانا الله عز و جل میفرماید: «أ فَمَنْ یَهْدی إلَی الْحَقِّ أحَقُّ أنْ یُتَّبَعَ أمَّنْ لا یَهِدّی إلّا أنْ یُهْدی»، آیه.»»