حدیث 393

(393) معانی الأخبار (ص 138): حَدَّثَنا الْمُظَفَّرُ بْنُ جَعْفَرِ بْنِ الْمُظَفَّرِ الْعَلَویُّ رضی‌الله‌عنه قالَ حَدَّثَنا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْعودٍ الْعَیّاشیُّ عَنْ أبیهِ قالَ حَدَّثَنا عَلیُّ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ عَلیِّ بْنِ فَضّالٍ قالَ حَدَّثَنا مُحَمَّدُ بْنُ الْوَلیدِ عَنْ عَبّاسِ بْنِ هِلالٍ عَنْ أبی‌الْحَسَنِ الرِّضا علیه‌السلام أنَّهُ ذَکَرَ أنَّ اسْمَ إبْلیسَ الْحارِثُ وَ إنَّما قَوْلُ اللهِ عَزَّ وَ جَلَ: «یا إبْلیسُ! یا عاصی!» وَ سُمّیَ إبْلیسُ لِأنَّهُ أُبْلِسُ مِنْ رَحْمَةِ اللهِ عَزَّ وَ جَلَ.

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه دو است.
شیخ صدوق این حدیث را از مظفر بن جعفر بن مظفر از جعفر بن محمد بن مسعود العیاشی از پدرش از علی بن حسن بن فضال از محمد بن ولید از عباس بن هلال روایت کرده است که صاحب تفسیر العیاشی از ثقات مشروطی است که البته در این‌جا مشکلی ایجاد نمی‌کند و فرزندش جعفر و نیز عباس بن هلال از ثقات درجه دو می‌باشند و سایرین، از ثقات درجه یک هستند.

ابوالحسن الرضا (امام رضا) علیه‌السلام فرمودند که نام ابلیس حارث بود و این است و جز این نیست که کلام الله عز و جل: «ای ابلیس! ای سرکش!» و ابلیس نامیده شد چرا که از رحمت الله عز و جل مأیوس شد.