حدیث ۳۶۹
(۳۶۹) کمال الدین (ج ۱، ص ۱۳): حَدَّثَنا بِذَلِکَ مُحَمَّدُ بْنُ موسَی بْنِ الْمُتَوَکِّلِ رضی‌الله‌عنه قالَ حَدَّثَنا مُحَمَّدُ بْنُ أبی‌عَبْدِاللهِ الْکوفیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إسْماعیلَ الْبَرْمَکیِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ عَبْدِاللهِ الْکوفیِّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ سَعیدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زیادٍ عَنْ أیْمَنَ بْنِ مُحْرِزٍ عَنِ الصّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ علیه‌السلام: «أنَّ اللهَ تَبارَکَ وَ تَعالَی، عَلَّمَ آدَمَ علیه‌السلام أسْماءَ حُجَجِ اللهِ کُلَّها، ثُمَّ عَرَضَهُمْ وَ هُمْ أرْواحٌ عَلَی الْمَلائِکَةِ، «فَقالَ أنْبِئونی بِأسْماءِ هؤُلاءِ إنْ کُنْتُمْ صادِقینَ» بِأنَّکُمْ أحَقُّ بِالْخِلافَةِ فی الْأرْضِ لِتَسْبیحِکُمْ وَ تَقْدیسِکُمْ مِنْ آدَمَ علیه‌السلام. «قالوا سُبْحانَکَ لا عِلْمَ لَنا إلّا ما عَلَّمْتَنا إنَّکَ أنْتَ الْعَلیمُ الْحَکیمُ» . قالَ اللهُ تَبارَکَ وَ تَعالَی: «یا آدَمُ أنْبِئْهُمْ بِأسْمائِهِمْ فَلَمّا أنْبَأهُمْ بِأسْمائِهِمْ» ، وَقَفوا عَلَی عَظیمِ مَنْزِلَتِهِمْ عِنْدَ اللهِ تَعالَی ذِکْرُهُ، فَعَلِموا أنَّهُمْ أحَقُّ بِأنْ یَکونوا خُلَفاءَ اللهِ فی أرْضِهِ وَ حُجَجَهُ عَلَی بَریَّتِهِ. ثُمَّ غَیَّبَهُمْ عَنْ أبْصارِهِمْ وَ اسْتَعْبَدَهُمْ بِوَلایَتِهِمْ وَ مَحَبَّتِهِمْ وَ قالَ لَهُمْ: «أ لَمْ أقُلْ لَکُمْ إنّی أعْلَمُ غَیْبَ السَّماواتِ وَ الْأرْضِ وَ أعْلَمُ ما تُبْدونَ وَ ما کُنْتُمْ تَکْتُمون.» .»
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه دو است.
شیخ صدوق این حدیث را از محمد بن موسی بن متوکل از محمد بن جعفر الاسدی از محمد بن اسماعیل البرمکی از جعفر بن عبدالله الکوفی از حسن بن سعید الاهوازی از ابن ابی‌عمیر از ایمان بن محرز روایت کرده است که محمد بن جعفر الاسدی، ثقه مشروط است، که البته در این‌جا مشکلی ایجاد نمی‌کند و جعفر بن عبدالله الکوفی و ایمان بن محرز از ثقات درجه دو هستند. سایرین هم از ثقات درجه یک هستند.
شیخ صدوق شبیه این حدیث را از احمد بن حسن القطان از حسن بن علی السکری از محمد بن زکریا الجوهری از جعفر بن محمد بن عماره از پدرش از امام صادق علیه‌السلام نیز روایت کرده است که شاید بتوان بعضی از افراد را با تسامح توثیق کرد، اما راهی برای توثیق محمد بن عماره نیست.
از جعفر بن محمد الصادق علیه‌السلام روایت شده است که فرمودند: «به یقین الله تبارک و تعالی، نشان‌های همه حجت‌های الله را به آدم علیه‌السلام آموخت، سپس آن‌ها را در حالی که ارواحی بودند، بر ملائکه عرضه داشت، «فَقالَ أنْبِئونی بِأسْماءِ هؤُلاءِ إنْ کُنْتُمْ صادِقینَ» که شما به جهت تسبیح و تقدیستان، شایسته‌تر از آدم علیه‌السلام به جانشینی در زمین هستید. «قالوا سُبْحانَکَ لا عِلْمَ لَنا إلّا ما عَلَّمْتَنا إنَّکَ أنْتَ الْعَلیمُ الْحَکیمُ» الله تبارک و تعالی گفت: «یا آدَمُ أنْبِئْهُمْ بِأسْمائِهِمْ فَلَمّا أنْبَأهُمْ بِأسْمائِهِمْ» (پس آدم علیه‌السلام) آن‌ها را به بزرگی منزلت آن‌ها نزد الله تعالی ذکره واقف کرد، پس دانستند که قطعاً آن‌ها به (این‌که) خلیفه‌های الله (تعالی) در زمین او و حجت‌های او بر مخلوقاتش باشند، شایسته‌تر هستند. سپس آن‌ها را از چشمان آن‌ها پنهان کرد و خواست تا به وسیله ولایتشان و محبتشان، آن‌ها را بندگی کنند و به آن‌ها گفت: «أ لَمْ أقُلْ لَکُمْ إنّی أعْلَمُ غَیْبَ السَّماواتِ وَ الْأرْضِ وَ أعْلَمُ ما تُبْدونَ وَ ما کُنْتُمْ تَکْتُمون.» .»
