حدیث 3677
(3677) الکافی (ح 5986): عِدَّةٌ مِنْ أصْحابِنا عَنْ أحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلیٍّ الْوَشّاءِ عَنْ عَبْدِاللهِ بْنِ مُسْکانَ عَنْ أبی‌بَصیرٍ عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام قالَ: «لا تَصْرِمْ بِاللَّیْلِ وَ لا تَحْصُدْ بِاللَّیْلِ وَ لا تُضَحِّ بِاللَّیْلِ وَ لا تَبْذُرْ بِاللَّیْلِ، فَإنَّکَ إنْ تَفْعَلْ، لَمْ یَأْتِکَ الْقانِعُ وَ الْمُعْتَرُّ.» فَقُلْتُ: «ما الْقانِعُ وَ الْمُعْتَرُّ؟» قالَ: «الْقانِعُ الَّذی یَقْنَعُ بِما أعْطَیْتَهُ وَ الْمُعْتَرُّ الَّذی یَمُرُّ بِکَ، فَیَسْألُکَ وَ إنْ حَصَدْتَ بِاللَّیْلِ، لَمْ یَأْتِکَ السُّؤّالُ وَ هُوَ قَوْلُ اللهِ تَعالَی: «آتوا حَقَّهُ یَوْمَ حَصادِهِ» عِنْدَ الْحَصادِ، یَعْنی الْقَبْضَةَ بَعْدَ الْقَبْضَةِ إذا حَصَدْتَهُ وَ إذا خَرَجَ فَالْحَفْنَةَ بَعْدَ الْحَفْنَةِ وَ کَذَلِکَ عِنْدَ الصِّرامِ وَ کَذَلِکَ عِنْدَ الْبَذْرِ وَ لا تَبْذُرْ بِاللَّیْلِ، لِأنَّکَ تُعْطی مِنَ الْبَذْرِ کَما تُعْطی مِنَ الْحَصادِ.»
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام معتبر درجه یک است.
ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را از عدة من اصحابنا از احمد بن محمد که یا احمد البرقی است و یا ابن عیسی الاشعری از حسن بن علی الوشاء از عبدالله بن مسکان از ابوبصیر الاسدی که حتی اگر احمد البرقی هم باشد، از ثقات مشروطی است که البته مشکلی در این‌جا ایجاد نمی‌کند و سایرین، از ثقات درجه یک هستند.
* * *
علامه مجلسی: صحیح.
ابوبصیر از ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام روایت کرد (که فرمودند): «در شب نچین و در شب برداشت نکن و در شب قربانی مکن و در شب بذرافشانی مکن، چرا که اگر انجام دادی، قانع و معتر نزد تو نمی‌آیند» عرض کردم: «قانع و معتبر چیست؟» فرمودند: «قانع کسی است که به آن‌چه به او اهدا می‌کنی قانع است و معتتر کسی است که از تو عبور می‌کند و از تو درخواست می‌کند. و اگر در شب برداشت کنی، درخواستی برای تو نباشد و آن کلام الله تعالی است: «آتوا حَقَّهُ یَوْمَ حَصادِهِ» نزد برداشت، یعنی مشتی بعد مشتی هنگامی که برداشتش کردی و هنگامی که خارج شد، دو مشت کامل بعد دو مشت کامل و این‌گونه است و همین‌گونه هنگام میوه‌چینی و همین‌گونه هنگام بذرافشانی و در شب بذر نپاشان، چرا که اهدا می‌کنی از بذر همان‌گونه که اهدا می‌کنی از برداشت.»