حدیث ۲۲۳

(۲۲۳) التهذیب (ج۲، ح ۱۱۵۹): عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَمّادِ بْنِ زَیْدٍ عَنْ عَبْدِاللهِ بْنِ یَحْیَی الْکاهِلیِّ عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام قال: ««بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ» أقْرَبُ إلَی اسْمِ اللهِ الْأعْظَمِ مِنْ ناظِرِ الْعَیْنِ إلَی بَیاضِها.»

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه یک است.
با توجه به احادیث قبلش، معلوم می‌شود ضمیر «ه» در «عنه»، به محمد بن علی بن محبوب بر می‌گردد، لذا شیخ‌الطائفه به طریق خود در التهذیب و الإستبصار به محمد بن علی بن محبوب که معتبر درجه یک است، از محمد بن الحسین بن ابی‌الخطاب از محمد بن حماد بن زید از عبدالله بن یحیی الکاهلی که همه از ثقات درجه یک هستند.
* * *
علامه مجلسی: حسن.

ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام فرمودند: ««بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ» به اسم اعظم الله از سیاهی چشم به سفیدی آن نزدیک‌تر است.»

– از سیاهی چشم به سفیدی آن نزدیک‌تر بودن یک مَثَل است که به معنای نزدیکی بیش از حد تصور دو یا چند چیز است. این مَثَل در معنا، شبیه همان مَثَل از رگ گردن نزدیک‌تر می‌باشد که هم در عربی وجود دارد و ادبیات فارسی.

– این روایت در صدد بیان عظمت بسم الله الرحمن الرحیم است.

– درباره این‌که منظور از اسم اعظم الهی چیست و چه اهمیتی دارد، در آینده مفصلاً سخن خواهیم گفت، اما آن‌چه مشخص است این‌که بسم الله الرحمن الرحیم، اسم اعظم الهی نیست و همان‌طور که عرض کردم، روایت در صدد بیان عظمت و اهمیت این عبارت است.