حدیث ۲۰-۱۹۲۰
(۱۹۲۰-۲۰) الکافی (ح ۱۴۸۱۶): مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقوبَ الْکُلَیْنیُ قالَ حَدَّثَنی عَلیُّ بْنُ إبْراهیمَ عَنْ أبیهِ عَنِ ابْنِ فَضّالٍ عَنْ حَفْصٍ الْمُؤَذِّنِ عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إسْماعیلَ بْنِ بَزیعٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنانٍ عَنْ إسْماعیلَ بْنِ جابِرٍ عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام أنَّهُ کَتَبَ بِهَذِهِ الرِّسالَةِ إلَی أصْحابِهِ وَ أمَرَهُمْ بِمُدارَسَتِها وَ النَّظَرِ فیها وَ تَعاهُدِها وَ الْعَمَلِ بِها فَکانوا یَضَعونَها فی مَساجِدِ بُیوتِهِمْ فَإذا فَرَغوا مِنَ الصَّلاةِ نَظَروا فیها قالَ وَ حَدَّثَنی الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مالِکٍ الْکوفیِّ عَنِ الْقاسِمِ بْنِ الرَّبیعِ الصَّحّافِ عَنْ إسْماعیلَ بْنِ مَخْلَدٍ السَّرّاجِ عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام قالَ: «خَرَجَتْ هَذِهِ الرِّسالَةُ مِنْ أبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام إلَی أصْحابِهِ: «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، أمّا بَعْدُ؛ فَاسْألوا رَبَّکُمُ الْعافیَةَ وَ عَلَیْکُمْ بِالدَّعَةِ وَ الْوَقارِ وَ السَّکینَةِ وَ عَلَیْکُمْ بِالْحَیاءِ وَ التَّنَزُّهِ عَمّا تَنَزَّهَ عَنْهُ الصّالِحونَ قَبْلَکُمْ وَ عَلَیْکُمْ بِمُجامَلَةِ أهْلِ الْباطِلِ. تَحَمَّلوا الضَّیْمَ مِنْهُمْ وَ إیّاکُمْ وَ مُماظَّتَهُمْ … وَ أکْثِروا مِنَ التَّهْلیلِ وَ التَّقْدیسِ وَ التَّسْبیحِ وَ الثَّناءِ عَلَی اللهِ وَ التَّضَرُّعِ إلَیْهِ وَ الرَّغْبَةِ فیما عِنْدَهُ مِنَ الْخَیْرِ الَّذی لا یَقْدِرُ قَدْرَهُ وَ لا یَبْلُغُ کُنْهَهُ أحَدٌ. فَاشْغَلوا ألْسِنَتَکُمْ بِذَلِکَ عَمّا نَهَی اللهُ عَنْهُ مِنْ أقاویلِ الْباطِلِ الَّتی تُعْقِبُ أهْلَها خُلوداً فی النّارِ، مَنْ ماتَ عَلَیْها وَ لَمْ یَتُبْ إلَی اللهِ وَ لَمْ یَنْزِعْ عَنْها وَ عَلَیْکُمْ بِالدُّعاءِ، فَإنَّ الْمُسْلِمینَ لَمْ یُدْرِکوا نَجاحَ الْحَوائِجِ عِنْدَ رَبِّهِمْ بِأفْضَلَ مِنَ الدُّعاءِ وَ الرَّغْبَةِ إلَیْهِ وَ التَّضَرُّعِ إلَی اللهِ وَ الْمَسْألَةِ لَهُ. فَارْغَبوا فیما رَغَّبَکُمُ اللهُ فیهِ وَ أجیبوا اللهَ إلَی ما دَعاکُمْ إلَیْهِ لِتُفْلِحوا وَ تَنْجوا مِنْ عَذابِ اللهِ وَ إیّاکُمْ أنْ تَشْرَهَ أنْفُسُکُمْ إلَی شَیْءٍ مِمّا حَرَّمَ اللهُ عَلَیْکُمْ، فَإنَّهُ مَنِ انْتَهَکَ ما حَرَّمَ اللهُ عَلَیْهِ هاهُنا فی الدُّنْیا، حالَ اللهُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ الْجَنَّةِ وَ نَعیمِها وَ لَذَّتِها وَ کَرامَتِها الْقائِمَةِ الدّائِمَةِ لِأهْلِ الْجَنَّةِ أبَدَ الْآبِدینَ وَ اعْلَموا أنَّهُ بِئْسَ الْحَظُّ الْخَطَرُ لِمَنْ خاطَرَ اللهَ بِتَرْکِ طاعَةِ اللهِ وَ رُکوبِ مَعْصیَتِهِ فَاخْتارَ أنْ یَنْتَهِکَ مَحارِمَ اللهِ فی لَذّاتِ دُنْیا مُنْقَطِعَةٍ زائِلَةٍ عَنْ أهْلِها عَلَی خُلودِ نَعیمٍ فی الْجَنَّةِ وَ لَذّاتِها وَ کَرامَةِ أهْلِها وَیْلٌ لِأولَئِکَ! ما أخْیَبَ حَظَّهُمْ وَ أخْسَرَ کَرَّتَهُمْ وَ أسْوَأ حالَهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ یَوْمَ الْقیامَةِ اسْتَجیروا اللهَ أنْ یُجیرَکُمْ فی مِثالِهِمْ أبَداً وَ أنْ یَبْتَلیَکُمْ بِما ابْتَلاهُمْ بِهِ وَ لا قُوَّةَ لَنا وَ لَکُمْ إلّا بِهِ …»»
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه دو است.
ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را به چند طریق روایت کرده است.
۱. از علی بن ابراهیم القمی از پدرش از حسن بن علی بن فضال از حفص المؤذن که حفص المؤذن ثقه درجه دو و سایرین، از ثقات درجه یک هستند.
۲. از علی بن ابراهیم القمی از پدرش از محمد بن اسماعیل بن بزیع از محمد بن سنان از اسماعیل بن جابر که محمد بن سنان از مشاهیر کذابون است.
۳. از حسین بن محمد بن عامر که به اشتباه حسن بن محمد ثبت شده است، از جعفر بن محمد بن مالک الفزاری از قاسم بن ربیع الصحاف از اسماعیل بن مخلد السراج که جعفر بن محمد بن مالک از ضعفا است و قاسم بن ربیع و اسماعیل بن مخلد مجهول هستند.
خلاصه این‌که طریق اول معتبر درجه دو و سایر طرق، غیر معتبر است.
* * *
علامه مجلسی: رواه بثلاثة أسانید. اولها مجهول و ثانیها ضعیف عند القوم بابن سنان و عندی معتبر.
اسماعیل بن مخلد السراج از ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام روایت کرد: «از ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام این نامه به سوی اصحابشان خارج شد: «بسم الله الرحمن الرحیم، اما بعد؛ از خدا طلب عافیت کنید و بر شما باد فروتنی و وقار و آرامش و بر شما باد حیا و منزه شدن از آن‌چه صالحان قبل از شما از آن منزه بودند و بر شما باد خویشتن‌داری از اهل باطل و تحمل کنید ناحقی از (جانب) آن‌ها را و برحذر باشید از دشمنی آن‌ها … و زیادی جویید در تهلیل و تقدیس و تسبیح و ثنای الله و تضرع به سوی او و رغبت در آن‌چه نزد او از خیری است که هیچ کس قدر آن را نمی‌داند و به کُنه آن نمی‌رسد. پس زبان‌هایتان را به آن مشغول دارید از آن‌چه الله از آن نهی فرموده از سخن‌های باطلی که اهل آن جاوانگی در آتش را عقوب برند، هر کس بر آن بمیرد و به درگاه الله توبه نکند و از آن پاک نشود و بر شما باد دعا کردن چرا که مسلمانان درک نمی‌کنند برآورده شدن حاجت‌ها را به برترین دعا و رغبت به سوی او و تضرع به سوی الله و خواستن برای او. پس رغبت کنید در آن‌چه الله شما را در آن رغبت داده است و اجابت کنید الله را در آن‌چه شما را به سوی آن دعوت کرده است تا رستگار شوید و از عذاب الله نجات پیدا کنید و جداً بر حذر دارید که خودتان را به سوی چیزی حریص دارید از آن‌چه الله آن را حرام کرده است، چرا که به یقین هر کس آن چه را الله بر او حرام کرده، در حالی که در دنیا است، هتک (حرمت) کند، الله بین او و بین بهشت و نعمت آن و لذت آن و کرامت آن که دائم بر اهل بهشت تا ابدالآبدین بر پا داشته، حائل قرار دهد و بدانید که بدترین بهره خطر برای کسی که است به ترک اطاعت الله و ارتکاب معاصیش، نسبت به الله ماجراجویی کند، پس برگزید که هتک (حرمت) کند حرام‌های الله را به جهت منقطع زائل شده از اهل آن بر جاودانگی نعمت در بهشت و لذت‌های آن و کرامت اهلش. وای بر آن‌ها! زمان قیامت بهره‌شان چه ناامید کننده است و بازگشتشان (چه) زیان‌بار و حالشان بد نزد پروردگارشان. به الله پناه برید که شما را در امثال آن‌ها، همواره پناه دهد و این‌که شما را به همان چیزی مبتلا و امتحان کند که آن‌ها را امتحان کرده و هیچ قدرتی برای ما و برای شما نیست مگر به آن.
