حدیث 1961

(1961 و 4756) مختصر البصائر (ص 92): وَ عَنْهُ وَ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ أبی‌الْخَطّابِ وَ عَبْدِاللهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عیسَی عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبوبٍ عَنْ عَلیِّ بْنِ رِئابٍ عَنْ زُرارَةَ قالَ: «کَرِهْتُ أنْ أسْألَ أباجَعْفَرٍ علیه‌السلام، فَاحْتَلْتُ مَسْألَةً لَطیفَةً لِأبْلُغَ بِها حاجَتی مِنْها. فَقُلْتُ: «أخْبِرْنی عَمَّنْ قُتِلَ، ماتَ؟» قالَ: «لا! الْمَوْتُ مَوْتٌ وَ الْقَتْلُ قَتْلٌ.» فَقُلْتُ لَهُ: «ما أحَدٌ [یُقْتَلُ إلّا ماتَ.» قالَ: «فَقالَ: «یا زُرارَةُ! قَوْلُ اللهِ أصْدَقُ مِنْ] قَوْلِکَ. قَدْ فَرَّقَ بَیْنَ الْقَتْلِ وَ الْمَوْتِ فی الْقُرْآنِ، فَقالَ: «أ فَإنْ ماتَ أوْ قُتِلَ» وَ قالَ: «وَ لَئِنْ مُتُّمْ أوْ قُتِلْتُمْ لَإلَی اللهِ تُحْشَرونَ»، فَلَیْسَ کَما قُلْتَ یا زُرارَةُ! فَالْمَوْتُ مَوْتٌ وَ الْقَتْلُ قَتْلٌ وَ قَدْ قالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَ: «إنَّ اللهَ اشْتَری مِنَ الْمُؤْمِنینَ أنْفُسَهُمْ وَ أمْوالَهُمْ بِأنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلونَ فی سَبیلِ اللهِ فَیَقْتُلونَ وَ یُقْتَلونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقّاً»»». قالَ: «فَقُلْتُ: «إنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقولُ: «کُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ»، أ فَرَأیْتَ مَنْ قُتِلَ لَمْ یَذُقِ الْمَوْتَ؟» فَقالَ: «لَیْسَ مَنْ قُتِلَ بِالسَّیْفِ کَمَنْ ماتَ عَلَی فِراشِهِ، إنَّ مَنْ قُتِلَ لا بُدَّ أنْ یَرْجِعَ إلَی الدُّنْیا حَتَّی یَذوقَ الْمَوْتَ.»»

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه یک است.
با توجه به احادیث قبلش، معلوم می‌شود ضمیر «ه» در «عنه»، به احمد بن محمد بن عیسی الاشعری بر می‌گردد، لذا حسن بن سلیمان الحلی این حدیث را از کتاب سعد بن عبدالله القمی از ابن عیسی الاشعری و محمد بن حسین بن ابی‌الخطاب از عبدالله بن محمد بن عیسی از حسن بن محبوب از علی بن رئاب از زراره بن اعین روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند.

زراره روایت کرد: «کراهت داشتم از ابوجعفر (امام باقر) علیه‌السلام سؤال کنم، پس مساله لطیفی با حیله درست کردم تا از آن به منظورم برسم.» پس گفتم: «مرا خبر کنید از کسی که کشته شود، مرده است.» فرمودند: «خیر! موت، مرگ است و قتل، کشته شدن.» پس به ایشان عرض کردم: «احدی نیست که کشته شود مگر آن‌که مرده است.»» (راوی) گوید: «ای زراره! کلام الله درست‌تر از سخن تو است. در قرآن بین موت و قتل فرق گذاشته است، پس فرمود: «أ فَإنْ ماتَ أوْ قُتِلَ» و (نیز) فرمود: «وَ لَئِنْ مُتُّمْ أوْ قُتِلْتُمْ لَإلَی اللهِ تُحْشَرونَ» پس آن گونه که تو می‌گویی نیست ای زراره! پس موت، مرگ است و قتل کشته شدن و الله عز و جل فرموده است: «إنَّ اللهَ اشْتَری مِنَ الْمُؤْمِنینَ أنْفُسَهُمْ وَ أمْوالَهُمْ بِأنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلونَ فی سَبیلِ اللهِ فَیَقْتُلونَ وَ یُقْتَلونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقّاً»»». (راوی) گوید: «پس عرض کردم: «به یقین الله عز وجل می‌فرماید: «کُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ»، آیا پس نظر می‌دهید که هر کس کشته شود، طعم مرگ را نمی چشد؟» پس فرمودند: «کسی که با شمشیر کشته شود، مانند کسی نیست که در بسترش بمیرد. یقیناً هر کس کشته شود، ناچار است که به دنیا رجعت کند تا مرگ را بچشد.»»