حدیث 1517
(1517) الفقیه (ح 4003): رویَ عَنْ عُمَرَ بْنِ یَزیدَ بَیّاعِ السّابِریِ قالَ: «قُلْتُ لِأبی‌عَبْدِاللهِ علیه‌السلام: «جُعِلْتُ فِداکَ! إنَّ النّاسَ یَزْعُمونَ أنَّ الرِّبْحَ عَلَی الْمُضْطَرِّ حَرامٌ وَ هُوَ مِنَ الرِّبا.» فَقالَ: «وَ هَلْ رَأیْتَ أحَداً اشْتَرَی غَنیّاً أوْ فَقیراً إلّا مِنْ ضَرورَةٍ؟ یا عُمَرُ! قَدْ «أحَلَّ اللهُ الْبَیْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا»، فَارْبَحْ وَ لا تُرْبِهِ.» قُلْتُ: «وَ ما الرِّبا؟» قالَ: «دَراهِمُ بِدَراهِمَ، مِثْلانِ بِمِثْلٍ»».
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه یک است.
شیخ صدوق شبیه این حدیث را به طریق خود در الفقیه به عمر بن یزید بیاع السابری که معتبر درجه یک است، روایت کرده است.
مرحوم شیخ‌الطائفه نیز شبیه این حدیث را به طریق خود در التهذیب و الإستبصار به محمد بن احمد بن یحیی که معتبر درجه یک است، از محمد بن سلیمان الدیلمی از علی بن ایوب از عمر بن یزید بیاع السابری روایت کرده که مجلسی اول، آن را قوی دانسته، در حالی که محمد بن سلیمان الدیلمی، ضعف جدا است.
* * *
مجلسی اول: فی الصحیح و الشیخ فی القوی عنه.
عمر بن یزید بیاع السابری روایت کرد: «به ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام عرض کردم: «فدایتان شوم! به یقین مردم تصور می‌کنند که سود بردن از مضطر حرام است و آن از ربا می‌باشد.» پس فرمودند: «و آیا دیده‌ای احدی، غنی باشد یا فقیر، خرید کند مگر از ضرورت؟ ای عمر! به یقین الله بیع را حلال کرده و ربا را حرام نموده است، پس سود ببر و ربا نکن.» عرض کردم: «و ربا چیست؟» فرمودند: «درهم‌هایی، در مقابل درهم‌ها و دو تا، در برابر یکی.»»