حدیث ۱-۱۰۰۰
(۱۰۰۰-۱ و ۷۲۹۰) الکافی (ح ۷۲۰۲): عَلیُّ بْنُ إبْراهیمَ عَنْ أبیهِ عَنِ ابْنِ أبی‌عُمَیْرٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إسْماعیلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شاذانَ عَنْ صَفْوانَ بْنِ یَحْیَی وَ ابْنِ أبی‌عُمَیْرٍ جَمیعاً عَنْ مُعاویَةَ بْنِ عَمّارٍ قالَ: «قالَ أبوعَبْدِاللهِ علیه‌السلام: «إذا أحْرَمْتَ، فَعَلَیْکَ بِتَقْوَی اللهِ وَ ذِکْرِ اللهِ کَثیراً وَ قِلَّةِ الْکَلامِ إلّا بِخَیْرٍ، فَإنَّ مِنْ تَمامِ الْحَجِّ وَ الْعُمْرَةِ أنْ یَحْفَظَ الْمَرْءُ لِسانَهُ إلّا مِنْ خَیْرٍ کَما قالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ، فَإنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقولُ: «فَمَنْ فَرَضَ فیهِنَّ الْحَجَّ فَلا رَفَثَ وَ لا فُسوقَ وَ لا جِدالَ فی الْحَجِ» وَ الرَّفَثُ، الْجِماعُ وَ الْفُسوقُ، الْکَذِبُ وَ السِّبابُ وَ الْجِدالُ، قَوْلُ الرَّجُلِ: «لا وَ اللهِ وَ بَلَی وَ اللهِ» وَ اعْلَمْ أنَّ الرَّجُلَ إذا حَلَفَ بِثَلاثِ أیْمانٍ وِلاءً فی مَقامٍ واحِدٍ وَ هُوَ مُحْرِمٌ، فَقَدْ جادَلَ، فَعَلَیْهِ دَمٌ یُهَریقُهُ وَ یَتَصَدَّقُ بِهِ وَ إذا حَلَفَ یَمیناً واحِدَةً کاذِبَةً فَقَدْ جادَلَ وَ عَلَیْهِ دَمٌ یُهَریقُهُ وَ یَتَصَدَّقُ بِهِ» …» قالَ: «وَ سَألْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ یَقولُ: «لا لَعَمْری وَ بَلَی لَعَمْری». قالَ: «لَیْسَ هَذا مِنَ الْجِدالِ، إنَّما الْجِدالُ: «لا وَ اللهِ وَ بَلَی وَ اللهِ»»».
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه یک است.
ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را به چند طریق روایت کرده است.
۱. از علی بن ابراهیم القمی از پدرش از ابن ابی‌عمیر از معاویه بن عمار
۲. از محمد بن اسماعیل البندقی از فضل بن شاذان از صفوان بن یحیی از معاویه بن عمار
۳. از محمد بن اسماعیل البندقی از فضل بن شاذان از ابن ابی‌عمیر از معاویه بن عمار
که همه از ثقات درجه یک هستند.
* * *
علامه مجلسی: حسن کالصحیح.
معاویه عمار روایت کرد: «ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام فرمودند: «هنگامی که محرم شدی، پس بر تو باد تقوای الله و ذکر کثیر الله و کمی سخن مگر به خیر، چرا که از تمام بودن حج و عمره آن است که فرد همان‌گونه که الله عز و جل فرموده، زبانش را حفظ کند مگر از خیر، چرا که الله عز و جل می‌فرماید: «فَمَنْ فَرَضَ فیهِنَّ الْحَجَّ فَلا رَفَثَ وَ لا فُسوقَ وَ لا جِدالَ فی الْحَجِ» و رفت، جماع است و فسوق، دروغ و دشنام دادن و جدال، سخن «قسم الله خیر و قسم به الله آری» فرد و بدان چنان‌چه فرد در حالی که محرم است، در یک موقعیت، سه بار قسم راست بخورد، یقیناً جدال کرده است و بر او خونی است که بریزد و صدقه دهد و هنگامی که یک بار قسم دروغ می‌خورد، پس جدال کرده است و بر او خونی است که بریزد و صدقه دهد» …» (راوی) گوید: «و از ایشان درباره فردی سؤال کردم که می‌گوید: «به جانم قسم که خیر یا به جانم قسم که آری». فرمودند: «این از جدال نیست، این است و جز این نیست که جدال: «قسم به الله خیر یا قسم به الله آری» است.»»
