الحدیث ۹۱ / ۱

۹۱/۱ – العیاشی، بإسناده: عن صالح بن سعید، عن أبی‌عبدالله علیه‌السلام فی قول الله: لَوْ أنَّ لی بِکُمْ قوَّةً أوْ آوی إلی رُکْنٍ شَدیدٍ قال: «قوة القائم علیه‌السلام، و الرکن الشدید الثلاث ماءة و ثلاثة عشر أصحابه.»^[۱]
——————————
[۱]. تفسیر العیاشی ۲: ۱۵۶- ۱۵۷ [هود، ح ۵۵].

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام غیر معتبر است.
این حدیث در تفسیر العیاشی (ج ۲، ص ۱۵۶) به صورت مرسل از صالح بن سعد روایت شده است. متوجه نشدم این صالح بن سعد کیست، اما هر که باشد، تأثیری در اعتبار حدیث ندارد، چرا که مرحوم العیاشی که متوفای سال ۳۲۰ هجری است، نمی‌تواند بی واسطه از اصحاب ائمه روایت کند و در نتیجه طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام معتبر نیست.
البته شبیه این حدیث در تفسیر القمی (ج ۱، ص ۳۳۵) از محمد بن جعفر از محمد بن احمد که در بعضی نسخ محمد بن مسلم نوشته شده است، از محمد بن حسین از موسی بن سعدان از عبدالله بن قاسم از صالح روایت شده است که حداقل سه اشکال سندی بر آن وارد است. اول این‌که موسی بن سعدان از ضعفا است. دوم این‌که تعدادی از رجال این حدیث مجهول هستند و سوم این‌که راوی اصلی این حدیث در تفسیر القمی معلوم نیست که علی بن ابراهیم القمی است، ‌یا علی بن حاتم القزوینی یا عباس بن محمد بن قاسم بن حمزة بن موسی بن جعفر علیهماالسلام یا یکی از افراد دیگری که در نگارش این کتاب دست داشته‌اند. پیش از این درباره تفسیر القمی و اعتبار آن صحبت کردیم. خلاصه این طریق هم به معصوم علیه‌السلام معتبر نیست.

اگر ما بودیم و این روایت یا روایات غیر معتبر، این تأویل را نمی‌پذرفتیم، چرا که طریق آن به معصوم علیه‌السلام معتبر نیست، اما در آینده خواهیم دید که این معنا در روایت معتبری آمده است.