الحدیث ۴۹ / ۲

۴۹/۲- ابن الفارسی، فی روضة الواعظین: قال الصادق علیه‌السلام: «یخرج للقائم علیه‌السلام من ظهر الکعبة سبعة و عشرون رجلا، [خمسة عشر] من قوم موسی الذین کانوا یهدون بالحق و به یعدلون، و سبعة من أصحاب الکهف، و یوشع بن نون، و سلمان، و أبودجانة الأنصاری؛ و المقداد [بن الأسود] و مالک الأشتر، فیکونون بین یدیه أنصارا و حکاما.»^[۱]
—————————————-
[۱]. روضة الواعظین (چاپ سنگی، ۱۳۳۰): ۲۲۸.

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام غیر معتبر است.
این حدیث در کتاب روضة الواعظین (ج ۲، ص ۲۶۶) به صورت مرسل از امام صادق علیه‌السلام روایت شده است. محمد بن حسن بن علی بن احمد بن علی الفتال النیسابوری که به ابن الفتال و ابن الفارسی هم مشهور است، از علمای قرن ۵ و ۶ هجری قمری است، یعنی حدود چهار قرن با امام صادق علیه‌السلام فاصله دارد.
البته شبیه این حدیث، در تفسیر العیاشی (ج ۲، ص ۳۲) نیز به صورت مرسل از مفضل بن عمر از امام صادق علیه‌السلام آمده است که ممکن است مرحوم ابن فتال، حدیث خود را از این کتاب گرفته است، البته تفاوت‌هایی بین حدیث روضة الواعظین و تفسیر العیاشی هست که عرض خواهم کرد. حدیث تفسیر العیاشی را، مرحوم علامه بحرانی در شماره ۵۰ روایت کرده‌اند.
خلاصه این‌که طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام معتبر نیست.

چند نکته‌ای در مقایسه حدیث کتاب روضةالواعظین و تفسیر العیاشی عرض کنم و برویم سراغ روایت بعدی.
۱- در هر دو حدیث، مانند حدیث قبل، تعداد یاران امام عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف در کنار کعبه، بیست هفت و نفر مشخص شده است که با سیصد و سیزده نفر یاران خاص ایشان که در روایات معتبر قبل مطرح شده بود، هماهنگ نیست و گفتیم که هر چند می توان توجیهاتی برای آن یافت، اما به جهت عدم اعتبار سندی این حدیث، لزومی ندارد آقایان به خودشان زحمت بدهند.
۲- در این دو حدیث، بر خلاف حدیث دلائل الإمامة، تعداد یاران امام عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف از بین بنی‌اسرائل را پانزده نفر مشخص می‌کند و نَه چهارده نفر.
۳- در این دو حدیث پانزده نفر قوم بنی‌اسرائیل، هفت نفر اصحاب کهف، یوشع بن نون، سلمان الفارسی، ابودجانه الانصاری و مالک الاشتر مشترک هستند که از این بین، ابودجانه، سلمان و مالک الاشتر در روایت دلائل الإمامة نیستند.
۴- ابن الفارسی، در روضة الواعظین، از مقداد بن اسود نام برده که در تفسیر العیاشی نیست، اما در دلائل الإمامة هست، در حالی که در تفسیر العیاشی از مؤمن آل فرعون نام برده شده است که هر چند در دلائل الأمامة هست، اما در روضة الوعظین نیست.
۵- البته هم در روضة الواعظین و هم در تفسیر العیاشی، بر خلاف دلائل الإمامة، تعداد افراد نام برده شده، با تعداد ابتدای روایت هماهنگ است.