الحدیث 18 / 15

15/18- عنه، قال: و بالإسناد الأول أن الصادق علیه‌السلام سمی أصحاب القائم علیه‌السلام لأبی‌بصیر فیما بعد. فقال علیه‌السلام: «أما الذی فی طاربند الشرقی: بندار بن أحمد بن سبکة یدعی[1] بازان و هو السیاح المرابط. و من أهل الشام، رجلین یقال لهما: إبراهیم بن الصباح و یوسف بن جریا[2]، فیوسف عطار من أهل دمشق، و إبراهیم قصاب من قریة صویقان[3]. و من الصامغان: أحمد بن عمر الخیاط من سکنة[4] بزیغ، و علی بن عبدالصمد التاجر من سکنة[5] البحارین[6]. و من أهل سیراف[7] سلم الکوسج البزاز من سکنة[8] الباغ، و خالد بن سعید بن کریم [الدهقان] و الکلیب الشاهد من دانشاه[9]. و من مرورود: [جعفر الشاه] الدقاق و جوز[10] مولی الخصیب. و من مرو، اثنا عشر رجلا و هم: بندار بن الخلیل العطار، و محمد بن عمر الصیدانی[11]، و عریب بن عبدالله بن کامل، و[12] مولی قحطبة، و سعد الرومی، و صالح بن الرحال، و معاذ بن هانی، و کردوس الأزدی، و دهیم بن جابر بن حمید، و طاشف بن علی القاجانی، و قرعان بن صوید[13]، و جابر بن علی الأحمر، و جوشب ابن جریر. و من بیروت، تسعة رجال: زیاد بن عبدالرحمان بن جحدب، و العباس بن الفضل بن قارب، و إسحاق[14] بن سلیمان الحناط، و علی بن خالد، و سلام[15] بن سلیم ابن الفرات البزاز، و محمونة[16] بن عبدالرحمان بن علی، و جریر بن رستم بن سعد الکیشاتی[17]، و حرب بن صالح، و عمارة بن عمر[18]. و من طوس، أربعة رجال: شهمرد بن حمران، و موسی بن مهدی، و سلیمان ابن طلیعة[19] (، و) من الواد- و کان الواد موضع قبر الرضا علیه‌السلام- [و] علی بن السندی الصیرفی. و من الفاریاب[20]: شاهویه[21] بن حمزة، و علی بن کلثوم من سکة[22]، تدعی باب الجبل. و من الطالقان، أربعة و عشرون رجلا: المعروف بابن الرازی الجبلی، و عبدالله بن عمیر، و إبراهیم بن عمرو، و سهل بن رزق الله، و جبرئیل الحداد، و علی ابن أبی‌علی الوراق، و عبادة بن جمهور، و محمد بن جیهاد[23]، و زکریا بن حبسة[24]، و بهرام بن سرح، و جمیل بن عامر بن خالد، و خالد و کثیر مولی جریر، و عبدالله بن قرط بن سلام، و فزارة بن بهرام، و معاذ بن سالم بن خلید[25] التمار، و حمید بن إبراهیم بن جمعة القزاز[26]، و عقبة بن وفنة[27] بن الربیع، و حمزة بن العباس بن جنادة من دار الرزق، و کائن بن جنید[28] الصایغ، و علقمة بن مدرک، و مروان بن جمیل بن ورقاء[29]، و ظهور مولی زرارة بن إبراهیم و جمهور بن الحسین الزجاج، و ریاش ابن سعد بن نعیم. و من سجستان: الخلیل بن نصر من أهل زنج، و ترک بن شبة، و إبراهیم بن علی. و من غور، ثمانیة رجال: محج بن خربوذ[30]، و شاهد بن بندار، و داود بن جریر، و خالد بن عیسی، و زیاد بن صالح، و موسی بن داود، و عرف الطویل، و ابن کرد. و من نیسابور، ثمانیة عشر رجلا: سمعان بن فاخر، و أبولبابة بن مدرک، و إبراهیم بن یوسف القصیر، و مالک بن حرب بن سکین، و زرود بن سوکن، و یحیی ابن خالد، و معاذ بن جبرائیل، و أحمد بن عمر بن نغرة[31]، و عیسی بن موسی السواق و یزید بن درست، و محمد بن حماد بن شیث[32]، و جعفر بن طرخان، و علان ماهویه، و أبومریم، و عمر[33] بن عمیر بن مطرف، و بلیل بن وهائل[34] بن هو مردیار. و من هراة، اثنا عشر رجلا: سعید بن عثمان الوراق، و ما سحر بن عبدالله بن نبیل[35]، و المعروف بغلام[36] الکندی و سمعان القصاب، و هارون بن عمران، و صالح بن جریر، و المبارک[37] بن معمر بن خالد، و عبدالأعلی بن إبراهیم بن عبده، و نزل بن حزم، و صالح بن هیثم، و آدم بن علی، و خالد القواس. و من أهل بوسنج، أربعة رجال: ظاهر بن عمر[38] بن طاهر المعروف بالأصلع، و طلحة بن طلحة السائح، و الحسن بن الحسن بن مسمار، و عمر بن عمرو[39] بن هشام. و من الری،: سبعة رجال: إسرائیل القطان، و علی بن جعفر بن خرزاد[40]، و عثمان بن علی بن درخت، و مسکان بن جبلة[41] بن مقاتل، و کرد[42] بن شیبان، و حمدان بن کر، و سلیمان بن الدیلمی. و من طبرستان، أربعة رجال: خوشاد[43] بن کردم، و بهرام بن علی، و العباس بن هاشم، و عبدالله بن یحیی. و من قم، ثمانیة عشر رجلا: غسان بن محمد [بن] غسان، و علی بن أحمد بن مرة[44] بن نعیم بن یعقوب بن بلال، و عمران بن خالد بن کلیب، و سهل بن علی بن صاعد، و عبدالعظیم بن عبدالله بن الشاه، و حسکة بن هاشم بن الدایة، و الأخوص ابن محمد بن إسماعیل بن نعیم بن ظریف[45]، و بلیل بن مالک بن سعد بن طلحة بن جعفر ابن أحمد بن جریر، و موسی بن عمران بن لاحق، و العباس بن زمر[46] بن سلیم، و الحرید[47] بن بشر ابن بشیر، و مروان بن علابة بن جریر المعروف بابن رأس الزق، و الصقر بن إسحاق بن إبراهیم، و کامل بن هشام. و من قومس، رجلان: محمد[48] بن محمد [بن أحمد] بن أبی‌الشعب، و علاء بن حمویة بن صدقة من قریة الخرقان. و من جرجان، اثنا عشر رجلا: أحمد بن هرقد[49] بن عبدالله، و زرارة بن جعفر، و الحسین بن علی بن مطر، و حمید بن نافع، و محمد بن خالد بن مر بن حوتة[50]، و علاء[51] بن حمید بن جعفر بن عبد[52]، و إبراهیم بن إسحاق بن عمرو، و علی بن علقمة بن (عمرو) محمود و سلمان بن یعقوب، و العریان بن الخفان الملقب بحالروت، و شعبة بن علی، و موسی بن کردویه. و من موقان، رجل: و هو عبیدالله بن محمد بن ماجور. و من السند، رجلان: شباب[53] بن العباس بن محمد، و نظر[54] بن منصور یعرف بنافشث[55]. و من همدان، أربعة رجال: هارون بن عمران بن خالد، و طیفور بن محمد بن طیفور، و أبان بن محمد بن الضحاک و عتاب بن مالک بن جمهور. و من جابروان، ثلاثة رجال: کرد بن حنیف، و عاصم بن خلیل[56] الخیاط، و زیاد بن رزین. و من النوی، رجل: لقیط بن الفرات. و من أهل الخلاط: وهب بن حرنید[57] بن سروین. و من تفلیس، خمسة رجال: جحد[58] بن الزیت، و هانئ العطاردی، و جواد ابن بدر، و سلیم بن وحید، و الفضل بن عمیر. و من باب الأبواب: جعفر بن عبدالرحمان. و من سنجار، أربعة رجال: عبیدالله بن زریق، و شحم[59] بن مطر، و هبة الله [بن زریق بن] صدقة، و هبل بن کامل. و من قالی قلا: کردوس بن جابر. و من سمیساط: موسی بن زرقان. و من نصیبین، رجلان: داود بن المحق، و حامد صاحب البواری. و من الموصل: رجل یقال له سلیمان بن صبیح من القریة الحدیثة. و من تل موزن[60]، رجلان: یقال لهما [بادصنا] بن سعد بن السحیر، و أحمد بن حمید بن سوار. و من بلد: رجل یقال له بور بن زایدة بن ثوران[61]. و من الرها: رجل یقال له کامل بن عفیر. و من حران: زکریا السعدی. و من الرقة[62]، ثلاثة رجال: أحمد بن سلیمان بن سلیم، و نوفل بن عمر، و أشعث بن مالک[63]. و من الرافقة[64]: عیاض بن عاصم بن سمرة بن جحش، و ملیح بن أسعد[65]. و من حلب، أربعة رجال: یونس بن یوسف، و حمید بن قیس بن سحیم[66] بن مدرک بن علی بن حرب بن صالح بن میمون، و مهدی بن هند بن عطارد، و مسلم بن هوارمرد. و من دمشق، ثلاثة رجال: نوح بن جریر، و شعیب بن موسی، و حجر بن عبید[67] الله الفزاری. و من فلسطین: سوید بن یحیی. و من بعلبک: المنزل بن عمران. و من الطبریة: معاذ بن معاذ. و من یافا: صالح بن هارون. و من قومس[68]: ریاب بن جلدة[69]، و الجلیل[70] بن السید. و من تیس[71]: یونس بن الصقر، و أحمد بن مسلم بن مسلم. و من دمیاط: علی بن زائدة. و من أسوان[72]: حماد بن جمهور. و من الفسطاط، أربعة رجال: نصر بن (ال) حواس، و علی بن موسی الفزاری، و إبراهیم بن صفیرة[73]، و یحیی بن نعیم. و من القیروان: علی بن موسی بن الشیخ، و عنبرة بن قرطة. و من باغة: شر حبیل السعدی. و من بلبیس[74]: علی بن معاذ. و من بالس: همام[75] بن الفرات. و من صنعاء: الفیاض بن ضرار بن ثروان، و میسرة بن غندر بن المبارک. و من مازن: عبدالکریم بن غندر. و من طرابلس: ذو النورین عبده[76] بن علقمة. و من أیلة[77]، رجلان: یحیی بن بدیل، و حواشة بن الفضل. و من وادی القری: الحر بن الذرقان[78]. و من خیبر: رجل یقال له سلمان[79] بن داود. و من زیدار[80]: طلحة بن سعید بن بهرام. و من الجار: الحارث بن میمون. و من المدینة، رجلان: حمزة بن طاهر، و شر حبیل بن جمیل. و من الربذة[81]: حماد بن محمد بن أبی‌نصر. و من الکوفة، أربعة عشر رجلا: ربیعة بن علی بن صالح، [و] تمیم بن العباس[82] ابن أسد، و العصرم[83] بن عیسی، و مطرف بن الکندی، و هارون بن صالح بن میثم، و وکایا بن سعد، و محمد بن روایة، و الحروب[84] بن عبدالله بن ساسان، و عودة[85] الأعلم، و خالد بن عبدالقدوس، و إبراهیم بن مسعود بن عبدالحمید، و بکیر[86] بن سعد بن خالد، و أحمد بن ریحان بن حارث، و غرث الأهدانی[87]. و من القلزم: الرحبة[88] بن عمرو، و شبیب بن عبدالله. و من الحیرة: بکر بن عبدالله بن عبدالواحد. و من کوثی ربا: حفص بن مروان. و من طهنة: الجیاب[89] بن سعد، و صالح بن طیفور. و من الأهواز: عیسی بن تمام، و جعفر بن سعید الضریر، یعود بصیرا. و من الشام[90]: علقمة بن إبراهیم. و من إصطخر: المتوکل بن عبیدالله، و هشام بن فاخر. و من المولتان[91]: حیدر بن إبراهیم. و من النیل: شاکر بن عبده. و من قندابیل[92]: عمرو بن فروة. و من المدائن، ثمانیة نفر: الأخوان الصالحان[93] محمد و أحمد ابنا[94] المنذر، و میمون بن الحارث، و معاذ بن علی بن معروف بن عبدالله، و الحارس[95] بن سعید، و زهیر بن طلحة، و نصر، و منصور. و من عکبرا: زائدة بن هبة. و من حلوان: ماهان بن کثیر[96]، و إبراهیم بن محمد. و من البصرة: عبدالرحمان بن الأعطف بن سعد، و أحمد بن ملیح، و حماد بن جابر. و أصحاب الکهف: مکسلمینا[97] و أصحابه. و التاجران الخارجان من أنطاکیة: موسی بن عون، و سلیمان بن حر، و غلامهما الرومی. و المستأمنة إلی الروم، أحد عشر رجلا: صهیب بن العباس، و جعفر بن حلال، و ضرار بن سعید، و حمید القدوس النازی[98]، و المنادی، و مالک بن خلید، و بکیر[99] بن الحر، و حبیب بن حنان، و جابر بن سفیان. و النازلان بسرندیب و هما: جعفر بن زکریا، و دانیال بن داود. و من مندرا[100]، أربعة رجال: حور بن طرحان[101]، و سعید بن علی، و شاه بن بزرج[102]، و حر بن جمیل. و المفقود من مرکبه بسلاهط: اسمه المنذر بن زید. و من سیراف- أو قیل: شیراز، الشک من مسعدة-: الحسین بن علوان. و الهاربان إلی سردانیة: السری بن الأغلب، و زیادة الله بن رزق الله (عقبة). و المتخلی بصقلیة: أبوداود الشعشاع. و الطواف لطلب الحق من یخشب و هو: عبدالله بن صاعد بن عقبة. و الهارب من بلخ من عشیرته: أوس بن محمد. و المحتج بکتاب الله علی الناصب من سرخس: نجم بن عقبة بن داود. و من فرغانة: أزدجاه بن الوابص. و من البریة[103]: صخر بن عبدالصمد القبایلی[104]، و یزید بن فاجر[105]. فذلک ثلاث مائة و ثلاثة عشر رجلا بعدد أهل بدر.»[106]
—————————————-
[1]. [در مأخذ: بندار بن أحمد بن سکة تدعی.]
[2]. در مأخذ: صریا.
[3]. در مأخذ: سویقان.
[4]. [در مأخذ: من سکة.]
[5]. [در مأخذ: من سکة.]
[6]. [در مأخذ: النجارین.]
[7]. [در متن: السراف.]
[8]. [در مأخذ: من سکة.]
[9]. [در متن: الکلب الناهد من ذانشاه.]
[10]. [در مأخذ: جور.]
[11]. [در مأخذ: صیدنانی.]
[12]. [ظاهرا این و زائد است.]
[13]. [در مأخذ: سوید.]
[14]. [در مأخذ: سحیق.]
[15]. [در مأخذ: سلم.]
[16]. [در مأخذ: محمویة.]
[17]. [در مأخذ: الکیسانی.]
[18]. [در مأخذ: معمر.]
[19]. [در مأخذ: طلیق.]
[20]. [در متن: الغاریات.]
[21]. [در متن: هو شاکر.]
[22]. [در متن: من سکنة.]
[23]. [در مأخذ: جیهار.]
[24]. [در مأخذ: حبة.]
[25]. [در مأخذ: جلید.]
[26]. [در مأخذ: الغزال.]
[27]. [در مأخذ: وفر.]
[28]. [در مأخذ: حنیذ.]
[29]. [در متن: دزقا.]
[30]. [در متن: مجیج (مجیع؟) بن جربوز.]
[31]. [در مأخذ: زفر.]
[32]. [در مأخذ: شیت.]
[33]. [در مأخذ: عمرو.]
[34]. [در مأخذ: وهاید.]
[35]. [در مأخذ: نیل.]
[36]. [در مأخذ: بعلام.]
[37]. [در متن: المارک.]
[38]. [در مأخذ: طاهر بن عمرو.]
[39]. [در مأخذ: عمرو بن عمر.]
[40]. [در متن: حواذر.]
[41]. [در مأخذ: جبل.]
[42]. در مأخذ: کردین.
[43]. [در مأخذ: حرشاد.]
[44]. [در مأخذ: برة.]
[45]. [در مأخذ: طریف.]
[46]. [در مأخذ: زفر.]
[47]. [در مأخذ: الحوید.]
[48]. [در مأخذ: محمود.]
[49]. [در مأخذ: هارون.]
[50]. [در مأخذ: قرة بن حویة.]
[51]. [در مأخذ: علان.]
[52]. [در مأخذ: حمید.]
[53]. [در مأخذ: سیاب.]
[54]. [در مأخذ: نصر.]
[55]. [در مأخذ: بناقشت.]
[56]. [در مأخذ: خلید.]
[57]. [در مأخذ: خربند.]
[58]. [در مأخذ: جحدر.]
[59]. [در مأخذ: سحیم.]
[60]. [در متن: یلمورق.]
[61]. [در مأخذ: شروان.]
[62]. [در متن: الترافعة.]
[63]. [در متن: مال.]
[64]. [در متن: الرابعة.]
[65]. [در مأخذ: سعد.]
[66]. [در متن: قیس و سهیم.]
[67]. [در مأخذ: عبد.]
[68]. [در مأخذ: قرمس.]
[69]. [در مأخذ: الجلود.]
[70]. [در مأخذ: الخلیل.]
[71]. [در متن: تئیس(- تنیس: جزیره‌ای در آب‌های مصر؟).]
[72]. [در متن: أسوار.]
[73]. [در مأخذ: صفیر.]
[74]. [در متن: تلبیس.]
[75]. [در متن: حمام.]
[76]. [در مأخذ: عبیدة.]
[77]. [در مأخذ: أبلة.]
[78]. [در مأخذ: الزبرقان.]
[79]. [در مأخذ: سلیمان.]
[80]. [در مأخذ: ربدار.]
[81]. [در متن: الزیذه.]
[82]. [در مأخذ: إلیاس.]
[83]. [در مأخذ: العضرم.]
[84]. [در مأخذ: الحر.]
[85]. [در مأخذ: قودة.]
[86]. [در مأخذ: بکر.]
[87]. [در مأخذ: غوث الأعرابی.]
[88]. [در مأخذ: المرجئة.]
[89]. [در مأخذ: الحباب.]
[90]. [در متن: السلم.]
[91]. [در متن: مولیان.]
[92]. [در متن: قندایل.]
[93]. [در متن و مأخذ: الأخوین الصالحین.]
[94]. [در متن و مأخذ: ابنی.]
[95]. [در مأخذ: الحرسی.]
[96]. [در متن: کبتر.]
[97]. [در متن: کمسکمینا.]
[98]. [در مأخذ: القدوسی.]
[99]. [در مأخذ: بکر.]
[100]. [در مأخذ: سندرا.]
[101]. [در مأخذ: خور بن طرخان.]
[102]. [در متن: بزرح.]
[103]. [در مأخذ: الترمد.]
[104]. [در مأخذ: القنابلی.]
[105]. [در مأخذ: قادر.]
[106]. دلائل الإمامة: [566- 575 (ح 528).].

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، غیر معتبر است.
این حدیث را صاحب دلائل الأمامه (ص 566) به همان سند حدیث شماره 16 این کتاب روایت کرده است و در نتیجه همان اشکالات سندی، در این جا هم وارد است و در نتیجه طریق این حدیث هم به معصوم علیه‌السلام معتبر نیست.
این روایت هم از جمله روایاتی است که در بحارالأنوار نیست.

صاحب دلائل الإمامة، لطف کرده‌اند و دو حدیث قبل را با این حدیث کامل کرده‌اند و نام این سیصد و سیزده نفر را هم مشخص کرده‌اند. در این حدیث نام دقیق افراد، منظورن نام خودشان و نام پدرشان که چیزی شبیه نام و نام خانوادگی امروز است، به همراه نام شهرها و … آمده است که بعضی از این شهرها و مناطق، مانند طالقان که در بخش اول این چند جلسه به آن مشغول هستیم، در ایران فعلی قرار دارند.
جالب آن‌که دیده‌ام بعضی از اهل منبر، توضیحات و تفسیرهای مفصلی هم درباره این افراد داده‌اند و دست به توجیهات غیر متعارفی هم زده‌اند. مثلاً از آن‌جایی که افراد شناخته شده‌ای از گذشتگان و آیندگان زمان نویسنده کتاب تا زمان ما، اعم از بزرگان صحابه حضرت رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله و امیر مؤمنان صلی‌الله‌علیه‌وآله تا امامان آخر و نیز بزرگان از فقها و محدثین و علما، در بین این اسامی نیست، گفته‌اند که اسامی موجود در این روایت، نمادین و مستعار و … است که به نظر حقیر از توجیهشان خنده آید خلق را.
علی ای حال! با توجه به ضعف سند این احادیث، چه کاری است که بخواهیم به آن استناد کنیم و خود را گرفتار توجیهات و عجیب و غریب و غیر متعارف کنیم.
حدیث هم غیر این نام و نشان‌ها مطلب خاصی ندارد که بخواهیم به آن بپردازیم. فقط این نکته تکراری را عرض کنم که تعداد زیادی از مناطق مذکور در این روایت شناسایی شده‌اند و تعدادی فعلاً هم بلاتکلیف هستند.

فهرست مطالب

باز کردن همه | بستن همه