الحدیث ۲ / ۲

۲/۲- عنه، قال: حدثنا محمد بن موسی بن المتوکل رضی‌الله‌عنه، قال: حدثنا محمد بن یحیی العطار، قال: حدثنا أحمد بن محمد بن عیسی، عن عمر بن عبدالعزیز، عن غیر واحد من أصحابنا، عن داود بن کثیر الرقی، عن أبی‌عبدالله علیه‌السلام فی قول الله عز و جل: الَّذینَ یُؤْمِنونَ بِالْغَیْبِ قال: «من آمن^[۱] بقیام القائم أنه حق.»^[۲]
——————————
[۱]. در مأخذ: أقر.
[۲]. کمال الدین ۲: ۳۴۰ [باب ۳۳، ح ۱۹].

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، غیر معتبر است.
این حدیث را شیخ صدوق در کتاب کمال الدین (ج ۲، ص ۳۴۰)، از محمد بن موسی بن متوکل از محمد بن یحیی العطار از ابن عیسی الاشعری از عمر بن عبدالعزیز الزحل از غیر واحد من اصحابنا از داود بن کثیر الرقی روایت کرده است که در ضمن شرح حدیث قبل، عرض شد که این سند به واسطه ضعف عمر بن عبدالعزیز زحل و مجهول بودن غیر واحد من اصحابنا، معتبر نیست.
نکته قابل ذکر این‌که این غیر واحد من اصحابنا، بعید نیست از شیعیان باشند، چرا که ظاهراً این کلام از جانب عمر بن عبدالعزیز است و با توجه به ویژگی او، هر چند به نقل خبرش اعتمادی نیست، اما اگر کسی او را شیعه بداند، خالی از وجه نیست. اما می‌دانیم که به صرف شیعه بودن، دلیل بر وثاقت کسی نیست و مجهولین از شیعیان، در نقل حدیث مجهول هستند. خلاصه این‌که طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام معتبر نیست.

هر چند طریق این حدیث معتبر نیست، اما مفهوم آن به واسطه حدیث شماره ۱، مقبول است و به واسطه همین روایت شماره ۱، می‌پذیریم که نه تنها قائم آل محمد عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف، بلکه قیام ایشان هم از مصادیق غیب مورد نظر آیه شریفه است. البته این تأیید‌ها و پذیرش متن به این معنا نیست که مجاز هستیم این عبارات را از جانب معصوم علیه‌السلام بدانیم. آری! نسبت دادن یک حدیث به معصوم علیه‌السلام، شرط اولش اعتبار سند آن است.