حدیث ۷۳۹۷
(۷۳۹۷) الکافی (ح ۴۴۵) و البصائر (ص ۳۷۰): مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی عَنْ أحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبوبٍ عَنِ الْأحْوَلِ قالَ: «سَألْتُ أباجَعْفَرٍ علیه‌السلام عَنِ الرَّسولِ وَ النَّبیِّ وَ الْمُحَدَّثِ. قالَ: «الرَّسولُ، الَّذی یَأْتیهِ جَبْرَئیلُ قُبُلاً، فَیَراهُ وَ یُکَلِّمُهُ. فَهَذا الرَّسولُ وَ أمّا النَّبیُّ، فَهُوَ الَّذی یَرَی فی مَنامِهِ نَحْوَ رُؤْیا إبْراهیمَ وَ نَحْوَ ما کانَ رَأی رَسولُ اللهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله مِنْ أسْبابِ النُّبُوَّةِ قَبْلَ الْوَحْیِ حَتَّی أتاهُ جَبْرَئیلُ علیه‌السلام مِنْ عِنْدِ اللهِ بِالرِّسالَةِ وَ کانَ مُحَمَّدٌ صلی‌الله‌علیه‌وآله حینَ جُمِعَ لَهُ النُّبُوَّةُ وَ جاءَتْهُ الرِّسالَةُ مِنْ عِنْدِ اللهِ، یَجیئُهُ بِها جَبْرَئیلُ وَ یُکَلِّمُهُ بِها قُبُلاً وَ مِنَ الْأنْبیاءِ مَنْ جُمِعَ لَهُ النُّبُوَّةُ وَ یَرَی فی مَنامِهِ وَ یَأْتیهِ الرّوحُ وَ یُکَلِّمُهُ وَ یُحَدِّثُهُ مِنْ غَیْرِ أنْ یَکونَ یَرَی فی الْیَقَظَةِ وَ أمّا الْمُحَدَّثُ، فَهُوَ الَّذی یُحَدَّثُ، فَیَسْمَعُ وَ لا یُعایِنُ وَ لا یَرَی فی مَنامِهِ.»»
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه یک است.
ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را از محمد بن یحیی العطار از ابن عیسی الاشعری از حسن بن محبوب از مؤمن الطاق روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند.
محمد بن حسن الصفار نیز شبیه این حدیث را از ابن عیسی الاشعری به باقی سند روایت کرده است.
* * *
علامه مجلسی: صحیح.
الاحول (مؤمن الطاق) روایت کرد: «از ابوجعفر (امام باقر) علیه‌السلام درباره رسول و نبی و محدَّث سؤال کردم. فرمودند: «رسول، کسی است که جبرئیل رو در روی او می‌آید، پس او را می‌بیند و با او تکلم می‌کند. پس این رسول است و اما نبی، پس او کسی است که در خوابش می‌بیند، مانند رؤیای ابراهیم و مانند آن‌چه رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله از اسباب نبوت قبل از وحی دید تا جبرئیل علیه‌السلام از جانب الله به رسالت آمد و محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله هنگامی که نبوت بر او جمع شد و رسالت برای او آمد از جانب الله، جبرئیل آن را برای او آورد و رو در رو به آن با او صحبت کرد و از انبیاء کسی که جمع شود برای او نبوت و می‌بیند در خوابش و روح نزد او می‌آید و با او سخن می‌گوید و حدیث می‌کند او را از غیر آن‌که در خوابش می‌بیند و اما محدث، پس او کسی است که حدیث گفته می‌شود، پس می‌شنود و نمی‌بیند و در خواب (نیز) نمی‌بیند.»»
