حدیث 7523
(7523) الکافی (ح 5750) و الفقیه (ح 1593): أحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلیِّ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ وُهَیْبِ بْنِ حَفْصٍ عَنْ أبیبَصیرٍ قالَ: «سَمِعْتُ أباعَبْدِاللهِ علیهالسلام یَقولُ: «مَنْ مَنَعَ الزَّکاةَ، سَألَ الرَّجْعَةَ عِنْدَ الْمَوْتِ وَ هُوَ قَوْلُ اللهِ عَزَّ وَ جَلَ: «رَبِّ ارْجِعونِ لَعَلّی أعْمَلُ صالِحاً فیما تَرَکْتُ».»»
طریق این حدیث به معصوم علیهالسلام، معتبر درجه یک است.
ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را از احمد بن محمد العاصمی از علی بن حسن بن علی بن فضال از وهیب بن حفص از ابوبصیر الاسدی روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند.
شنیدم آیتالله شبیری، سند حدیث را معلق دانسته و فرمودهاند که با توجه به حدیث قبل، محمد بن یحیی العطار در ابتدای سند است. با این حساب باید گفت که ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را از محمد بن یحیی العطار از احمد بن محمد از علی بن حسن از وهیب بن حفص از ابوبصیر که در این صورت احمد بن محمد، یا ابن عیسی الاشعری است و یا ابن خالد البرقی و علی بن حسن هم شناسایی نشد و ابتداء در حکم مجهول است. حال اگر احمد بن محمد، ابن عیسی الاشعری باشد، میتوان این علی بن حسن را توثیق درجه دو کرد، اما اگر ابن خالد البرقی باشد، علی بن حسن، همچنان مجهول میماند و خلاصه از آنجایی امر بین مجهول و ثقه، دوران دارد، سند حدیث غیر معتبر میشود. علی ای حال به نظر حقیر حدیث معلق نیست و احمد بن محمد ابتدای سند، احمد بن محمد العاصمی است.
لازم به ذکر است که در بعضی نسخ الکافی، به جای علی بن حسن، علی بن حسین و بعضاً حسن بن علی نوشته شده است.
شیخ صدوق نیز شبیه این حدیث را به طریق خود در الفقیه به ابوبصیر الاسدی که معتبر مشروط است، روایت کرده است.
* * *
علامه مجلسی: ضعیف علی المشهور.
* * *
مجلسی اول: فی الموثق و رواه الکلینی فی الموثق بطریق غیر طریق السابق …
ابوبصیر روایت کرد: «شنیدم ابوعبدالله (امام صادق) علیهالسلام میفرمودند: «هر کس منع زکات کند، هنگام مرگ درخواست رجعت کند و آن است کلام الله عز و جل: «رَبِّ ارْجِعونِ لَعَلّی أعْمَلُ صالِحاً فیما تَرَکْتُ».»»