حدیث 1028

1028- 9-[1] وَ عَنْهُ عَنْ أحْمَدَ بْنِ حَمْزَةَ وَ الْقاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أبانِ بْنِ عُثْمانَ عَنْ مُیسِّرٍ عَنْ أبی‌جَعْفَرٍ ع قالَ: أ لا أحْکی لَکُمْ وُضوءَ رَسولِ اللهِ ص- ثُمَّ أخَذَ کَفّاً مِنْ ماءٍ فَصَبَّها عَلَی وَجْهِهِ- ثُمَّ أخَذَ کَفّاً فَصَبَّها عَلَی ذِراعِهِ- ثُمَّ أخَذَ کَفّاً آخَرَ فَصَبَّها عَلَی ذِراعِهِ الْأُخْرَی- ثُمَّ مَسَحَ رَأْسَهُ وَ قَدَمَیهِ- ثُمَّ وَضَعَ یدَهُ عَلَی ظَهْرِ الْقَدَمِ- ثُمَّ قالَ هَذا هُوَ الْکَعْبُ- قالَ وَ أوْمَأ بِیدِهِ إلَی أسْفَلِ الْعُرْقوبِ[2] – ثُمَّ قالَ إنَّ هَذا هُوَ الظُّنْبوبُ[3].
——————————
[1]– التهذیب 1- 75- 190.
[2]– العرقوب- العقب، و عقب کل شیء- آخره (لسان العرب 1- 611).
[3]– فی هامش المخطوط، منه قده-” الظنبوب- حرف الساق أو عظمه” راجع القاموس المحیط 1- 103.

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام معتبر درجه دو است.
شیخ الطائفه این حدیث را به طریق خود در التهذیب و الإستبصار به حسین بن سعید الاهوازی که معتبر درجه یک است، از احمد بن حمزه بن بزیع و قاسم بن محمد الجوهری از ابان بن عثمان از میسر بن عبدالعزیز روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند، مگر احمد بن حمزه و قاسم بن محمد که از ثقات درجه دو هستند.
* * *
علامه مجلسی: موثق کالصحیح (مل).

عبارات اولیه این حدیث، همان‌هایی است که در احادیث قبل بود، فقط اجمالی‌تر و کلی‌تر که کفی از آب گرفتند و بر صورتشان ریختند. سپس کفی گرفتند و بر ذراعشان ریختند. سپس کفی دیگر گرفتند و بر ذراع دیگر ریختند. سپس سرشان و قدمشان را مسح کردند. دیگر این جا صحبت از چپ و راست یا مسح دست و صورت به هنگام شستن و غیر آن نیست. تا می‌رسیم به این عبارت که «ثُمَّ وَضَعَ یدَهُ عَلَی ظَهْرِ الْقَدَمِ …». یعنی سپس دستشان را بر پشت قدم قرار دادند و فرمودند که این همان کعب است و با دستشان به پایین عرقوب اشاره کردند و فرمودند که این ظنبوب است.
متأسفانه روایات ما تصویری نیست، باید از متن، تصویر سازی کرد. عرقوب به پی پاشنه پا، یا عضلات بالای پاشنه و زیر قوزک پا گفته می‌شود. خلاصه این‌که امام علیه‌السلام دارند کعب را معرفی می‌کنند که البته برای ما معلوم است.