حدیث 35210

35210- 11-[1] وَ عَنْهُ عَنْ فَضالَةَ عَنْ أبانٍ عَنْ زُرارَةَ عَنْ أحَدِهِما ع فی قَوْلِ اللهِ عَزَّ وَ جَلَ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَ الْعَینَ بِالْعَینِ وَ الْأنْفَ بِالْأنْفِ[2] الْآیَةَ قالَ هیَ مُحْکَمَةٌ.
——————————
[1]– التهذیب 10- 183- 718.
[2]– المائدة 5- 45.

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام معتبر درجه یک است.
شیخ الطائفه این حدیث را به طریق خود در التهذیب و الإستبصار به حسین بن سعید الاهوازی که معتبر درجه یک است، از فضاله بن ایوب از ابان بن عثمان الاحمر از زراره بن اعین روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند.

در این روایات تصریح شده است که آیه 45 سوره مائده، از محکمات قرآنی است. آیات محکم، معمولا مقابل دو چیز قرار می‌گیرند. (1) مشتابه و (2) منسوخ. البته اصطلاح معمول مقابل منسوخ، ناسخ است، اما از آن‌جایی که بنا بر مشهور، محکم، منسوخ نمی‌شود، می‌توان محکم را مقابل منسوخ هم دانست. یعنی آیه‌ای که حکم آن ابدی است و نسخ نشده و نمی‌شود. این را هم اضافه کنم که ناسخ‌ها، می‌توانند دو نوع باشند، محکم و متشابه.
اما محکم در مقابل متشابه؛ طبق آن‌چه در روش تفسیر قرآن عرض کردیم و إن شاء الله در این سری هم مجددا به آن خواهیم پرداخت، محکم در مقابل متشابه، آن است که معنای آیات محکم، واضح است و ابهامی در آن نیست، در حالی که متشابهات، آیاتی هستند که معنای چند وجهی دارند و انسان ابتداء تردید می‌کند که آیا این معنا مورد نظر الله تعالی بوده است، یا معنایی دیگر. گاهی فرد با تفحص و بررسی و به کارگیری مبانی علمی تفسیر و هرمنوتیک، حداقل از نظر خودش، متوجه منظور گوینده که در این‌جا، الله تعالی است، می‌شود و گاهی هم ممکن است، هم‌چنان در تردید بماند. با این توضیح یا آیه کاملا واضح است و معانی دیگر، یا اصلا مطرح نیست، یا اگر هست، دور است و باید نزدیک‌ترین معنا را گرفت.
پس ما این‌جا با دو گزینه درباره معنای محکم، مواجه هستیم که یا باید یکی را انتخاب کنیم، یا هر دو را که این بحث را می‌گذاریم برای جمع‌بندی پایان این باب تا ببینیم خودمان چه می‌فهمیم و قائلان به تساوی دیه قصاص چه استفاده‌ای از آن کرده‌اند و مخالفین چه جواب‌هایی داده‌اند و در نهایت ببینیم ما به چه جمع‌بندی می‌رسیم. إن شاء الله.
فعلا برویم سراغ روایت بعدی.