حدیث تکمیلی 4 (2324) و جمعبندی این باب (موقت)
2324- 3-[1] وَ عَنْهُ عَنْ أبیهِ عَنِ ابْنِ أبیعُمَیرٍ عَنْ عَمّارِ بْنِ مَرْوانَ عَنْ زَیدٍ الشَّحّامِ قالَ سَمِعْتُ أباعَبْدِاللهِ ع یقولُ ینْبَغی لِلْحائِضِ أنْ تَتَوَضَّأ عِنْدَ وَقْتِ کُلِّ صَلاةٍ ثُمَّ تَسْتَقْبِلَ الْقِبْلَةَ وَ تَذْکُرَ اللهَ مِقْدارَ ما کانَتْ تُصَلّی.
وَ رَواهُما الشَّیخُ بِإسْنادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یعْقوبَ مِثْلَهُ[2].
——————————
[1]– الکافی 3- 101- 3.
[2]– التهذیب 1- 159- 455.
طریق این حدیث به معصوم علیهالسلام معتبر درجه یک است.
ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را از علی بن ابراهیم القمی از پدرش از محمد بن ابیعمیر از ابوایوب الخزاز از محمد بن مسلم روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند.
* * *
علامه مجلسی: حسن (مر)، حسن (مل).
در این حدیث آمده است که شایسته است برای زن که موقع هر نمازی، وضو بگیرد، سپس رو به قبله، به مقداری که نماز میخواند، ذکر الله تعالی بگوید.
این حدیث مانند حدیث اصلی ما در این باب است، با این تفاوت که «ینبغی»، نشان ازاستحباب این دستور است، لذا اگر کسی این عرض بنده را قبول داشته باشد، اصلا نوبت به رفتن سراغ اصل نمیرسد و به قرینه «ینبغی»، معلوم میشود که این دستور، استحبابی است.
نکتهای را هم درباره «لاینبغی» عرض کنم. همانگونه که «ینبغی»، ظهور در استحباب دارد، مگر مواردی که به قرینههایی معلوم شود در بیان لزوم است، «لاینبغی» هم ظهور در کراهت دارد، مگر به قرینهای معلوم شود که ظهور در لزوم و وجوب دارد.
البته این سؤال هم مطرح میشود که اگر اینجا به قرینه «ینبغی»، در بیان استحباب بود، آیا میتوان این را در صلاة یوم الجمعه و به خصوص خود صلاة الجمعه هم جاری دانست، یا قیاس است، آن هم قیاس مع الفارق.
* جمعبندی باب چهاردهم:
هر چند ممکن است مبانی مختلف باشد، اما بنده با نتیجه مشهور موافق هستم. مستحب است که زن حائض، موقع هر نمازی، چه در جمعه و چه در غیر آن، وضو بگیرد، رو به قبله قرار بگیرد و به شکلهای مختلف، از تهلیل و تکبیر و تسبیح و حمد و قرائت قرآن و …، ذکر الله تعالی بگوید و اگر مدت این کار به اندازهای باشد که معمولا نمازش طول میکشد، خیلی خوب خواهد بود.