حدیث 719 و جمع‌بندی این باب (موقت)
719- 2-[1] مُحَمَّدُ بْنُ یعْقوبَ عَنْ عَلی بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زیادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنانٍ عَنِ ابْنِ مُسْکانَ عَنِ الْحَلَبی عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِ ع فی الرَّجُلِ یطَأُ فی الْعَذِرَةِ أوِ الْبَوْلِ أ یعیدُ الْوُضوءَ قالَ لا وَ لَکِنْ یغْسِلُ ما أصابَهُ.
أقولُ: وَ یدُلُّ عَلَی ذَلِکَ أحادیثُ الْحَصْرِ لِلنَّواقِضِ وَ قَدْ تَقَدَّمَتْ[2] وَ ینْبَغی الْجَمْعُ بَینَهُما بِالتَّخْییرِ بَینَ الْغَسْلِ وَ الْمَسْحِ أوْ تَخْصیصِ الْغَسْلِ بِما إذا أصابَتِ النَّجاسَةُ غَیرَ أسْفَلِ الْقَدَمِ لِما یأْتی فی النَّجاساتِ إنْ شاءَ اللهُ تَعالَی[3].
——————————
[1]– الکافی 3- 39- 4، و للحدیث ذیل.
[2]– تقدم فی الأبواب 1- 3 و الحدیث 10 من الباب 7 من هذه الأبواب.
[3]– یأتی فی الباب 32 من أبواب النجاسات..
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام غیر معتبر است.
ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را از علی بن محمد علان از سهل بن زیاد از محمد بن سنان از عبدالله بن مسکان از محمد بن علی بن ابی‌شعبه الحلبی روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند، مگر دو نفر. یکی سهل بن زیاد که بسیار ضعیف است و دیگری محمد بن سنان که از مشاهیر کذابون است.
* * *
علامه مجلسی: ضعیف علی المشهور (مر).
این حدیث هم معتبر نیست، اما باز متن آن به قرائن خارجیه، قبول است.
* جمع‌بندی این باب (موقت):
هر دو حدیث این باب معتبر نبود، اما با توجه به حصر نواقض وضو، می‌دانیم تماس بدن با بول و غائط، یا هر نجس دیگری، ناقض وضو نیست.