حدیث 10612
(10612) الکافی (ح 697): عَلیُّ بْنُ إبْراهیمَ عَنْ أبیهِ عَنِ ابْنِ أبی‌عُمَیْرٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أُذَیْنَةَ عَنْ فُضَیْلِ بْنِ یَسارٍ قالَ: «سَمِعْتُ أباعَبْدِاللهِ علیه‌السلام یَقولُ لِبَعْضِ أصْحابِ قَیْسٍ الْماصِرِ: «إنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ أدَّبَ نَبیَّهُ. فَأحْسَنَ أدَبَهُ. فَلَمّا أکْمَلَ لَهُ الْأدَبَ، قالَ: «إنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ». ثُمَّ فَوَّضَ إلَیْهِ أمْرَ الدّینِ وَ الْأُمَّةِ لِیَسوسَ عِبادَهُ. فَقالَ عَزَّ وَ جَلَّ: «ما آتاکُمُ الرَّسولُ فَخُذوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهوا» وَ إنَّ رَسولَ اللهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله کانَ مُسَدَّداً مُوَفَّقاً مُؤَیَّداً بِروحِ الْقُدُسِ. لا یَزِلُّ وَ لا یُخْطِئُ فی شَیْءٍ مِمّا یَسوسُ بِهِ الْخَلْقَ. فَتَأدَّبَ بِآدابِ اللهِ. ثُمَّ إنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَضَ الصَّلاةَ رَکْعَتَیْنِ رَکْعَتَیْنِ، عَشْرَ رَکَعاتٍ. فَأضافَ رَسولُ اللهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله إلَی الرَّکْعَتَیْنِ، رَکْعَتَیْنِ وَ إلَی الْمَغْرِبِ رَکْعَةً. فَصارَتْ عَدیلَ الْفَریضَةِ لا یَجوزُ تَرْکُهُنَّ إلّا فی سَفَرٍ وَ أفْرَدَ الرَّکْعَةَ فی الْمَغْرِبِ، فَتَرَکَها قائِمَةً فی السَّفَرِ وَ الْحَضَرِ. فَأجازَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ ذَلِکَ کُلَّهُ. فَصارَتِ الْفَریضَةُ سَبْعَ عَشْرَةَ رَکْعَةً. ثُمَّ سَنَّ رَسولُ اللهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله النَّوافِلَ أرْبَعاً وَ ثَلاثینَ رَکْعَةً مِثْلَیِ الْفَریضَةِ. فَأجازَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ ذَلِکَ وَ الْفَریضَةُ وَ النّافِلَةُ إحْدَی وَ خَمْسونَ رَکْعَةً. مِنْها رَکْعَتانِ بَعْدَ الْعَتَمَةِ جالِساً، تُعَدُّ بِرَکْعَةٍ مَکانَ الْوَتْرِ وَ فَرَضَ اللهُ فی السَّنَةِ صَوْمَ شَهْرِ رَمَضانَ وَ سَنَّ رَسولُ اللهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله صَوْمَ شَعْبانَ وَ ثَلاثَةَ أیّامٍ فی کُلِّ شَهْرٍ مِثْلَیِ الْفَریضَةِ. فَأجازَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ ذَلِکَ وَ حَرَّمَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْخَمْرَ بِعَیْنِها وَ حَرَّمَ رَسولُ اللهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله الْمُسْکِرَ مِنْ کُلِّ شَرابٍ. فَأجازَ اللهُ لَهُ ذَلِکَ کُلَّهُ وَ عافَ رَسولُ اللهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله أشْیاءَ وَ کَرِهَها وَ لَمْ یَنْهَ عَنْها نَهْیَ حَرامٍ. إنَّما نَهَی عَنْها، نَهْیَ إعافَةٍ وَ کَراهَةٍ. ثُمَّ رَخَّصَ فیها، فَصارَ الْأخْذُ بِرُخَصِهِ واجِباً عَلَی الْعِبادِ کَوُجوبِ ما یَأْخُذونَ بِنَهْیِهِ وَ عَزائِمِهِ وَ لَمْ یُرَخِّصْ لَهُمْ رَسولُ اللهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله فیما نَهاهُمْ عَنْهُ نَهْیَ حَرامٍ وَ لا فیما أمَرَ بِهِ أمْرَ فَرْضٍ لازِمٍ. فَکَثیرُ الْمُسْکِرِ مِنَ الْأشْرِبَةِ، نَهاهُمْ عَنْهُ نَهْیَ حَرامٍ، لَمْ یُرَخِّصْ فیهِ لِأحَدٍ وَ لَمْ یُرَخِّصْ رَسولُ اللهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله لِأحَدٍ تَقْصیرَ الرَّکْعَتَیْنِ اللَّتَیْنِ ضَمَّهُما إلَی ما فَرَضَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ. بَلْ ألْزَمَهُمْ ذَلِکَ إلْزاماً واجِباً لَمْ یُرَخِّصْ لِأحَدٍ فی شَیْءٍ مِنْ ذَلِکَ إلّا لِلْمُسافِرِ وَ لَیْسَ لِأحَدٍ أنْ یُرَخِّصَ شَیْئاً ما لَمْ یُرَخِّصْهُ رَسولُ اللهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله. فَوافَقَ أمْرُ رَسولِ اللهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله، أمْرَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ نَهْیُهُ، نَهْیَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ وَجَبَ عَلَی الْعِبادِ التَّسْلیمُ لَهُ، کالتَّسْلیمِ لِلّهِ تَبارَکَ وَ تَعالَی.»»
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام معتبر درجه یک است.
ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را از علی بن ابراهیم القمی از پدرش از ابن ابی‌عمیر از عمر بن اذینه از فضیل بن یسار روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند.
* * *
علامه مجلسی: حسن
فضیل بن یسار روایت کرد: «شنیدم ابوعبدالله (امام صادق) علیه‌السلام به بعض اصحاب قیس الماصر می‌فرمودند: «همانا الله عز و جل تأدیب کرد نبیش را. پس نیکوتر ادب کرد او را. پس (الله) عز و جل فرمود: «إنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ». سپس تفویض کرد به سوی او امر دین امت را تا سیاست کند بندگان را. پس (الله) عز و جل فرمود: «ما آتاکُمُ الرَّسولُ فَخُذوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهوا» و همانا رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله استوار موفق مؤید به روح القدس بود. هیچ‌گونه لغزش و خطایی در چیزی از آن‌چه سیاست می‌کرد به آن خلق را نداشت. پس ادب شده بود به آداب الله. سپس همانا الله عز و جل واجب کرد نماز را دو رکعت دو رکعت، (جمعا) دو رکعت. پس اضافه کرد رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله به دو رکعت، دو رکعت و به مغرب، یک رکعت. پس معادل واجب شد که مجاز نیست ترک آن مگر در سفر و یک رکعت در مغرب (افزود)، پس رها کرد آن را پابرجا از سفر و حضر. پس اجازه داد الله عز و جل برای او همه آن را. پس (نماز) واجب، هفده رکعت شد. سپس سنت نهاد رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله نوافل سی و چهار رکعته را دو برابر (نمازهای) واجب. پس اجازه داد الله عز و جل برای او آن را و (نماز) واجب و نافله پنجاه و یک رکعت شد. از آن دو رکعت بعد از عشا نشسته بوده، یک رکعت به شمار می‌آید به جای وتر و واجب کرد الله در سال روزه ماه رمضان را و سنت نهاد رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله روزه شعبان و سه روز در هر ماه را دو برابر (روزه) واجب. پس اجازه داد الله عز و جل برای او آن را و حرام کرد الله عز و جل خمر را به عین آن و حرام کرد رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله مست‌کننده از هر نوشیدنی را. پس اجازه داد الله برای آن همه آن را و معاف کرد رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله چیزهایی را و مکروه داشت آن را، در حالی که نهی نکرد از آن نهی حرام. این است و جز این نیست که نهی کرد از آن، نهی معاف کردنی و کراهتی. سپس رخصت داد در آن، پس گرفتن رخصت آن واجب است بر بندگان مانند وجوب آن‌چه می‌گیرند به نهی او و اراده‌هایش و رخصت نداده است برای آن‌ها رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله در آن‌چه نهی کرده آن‌ها را از آن نهی حرام و نه در آن‌چه امر کرده به آن امر واجب لازم. پس بسیاری مست‌کننده از نوشیدنی، نهی کرد آن‌ها را از آن نهی حرام، رخصت داده نشده است در آن احدی و رخصت نداده رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله به احدی که کوتاه کند دو رکعتی را که ضمیمه کرد آن را به آن‌چه واجب کرد الله عز و جل. بلکه ملزم کرد آن‌ها رابه آن، الزام واجب که رخصت داده نشده است به احدی در چیزی از آن مگر برای مسافر و نیست برای احدی که رخصت دهد چیزی را که رخصت نداده است آن را رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله. پس موافقت کرد امر رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله، امر الله عز و جل را و نهی او، نهی الله عز و جل را و واجب است بر بندگان تسلیم برای او، مانند تسلیم برای الله تبارک و تعالی.»»