حدیث 4775
(4775، 4773، 9412 و 4774) المحاسن (ج 1، ص 276)، الکافی (ح 421 و ح 423) و التوحید (ص 411 و 414): عَنْهُ عَنْ أبیهِ عَنْ فَضالَةَ بْنِ أیّوبَ الْأزْدیِّ عَنْ أبانٍ الْأحْمَرِ وَ حَدَّثَنا بِهِ أحْمَدُ عَنِ ابْنِ فَضّالٍ عَنْ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَیْمونٍ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ الطَّیّارِ عَنْ أبیعَبْدِاللهِ علیهالسلام فی قَوْلِ اللهِ: «وَ ما کانَ اللهُ لیُضِلَّ قَوْماً بَعْدَ إذْ هَداهُمْ حَتَّی یُبَیِّنَ لَهُمْ ما یَتَّقونَ»، قالَ: «حَتَّی یُعَرِّفَهُمْ ما یُرْضیهِ وَ ما یُسْخِطُهُ.» …
طریق این حدیث به معصوم علیهالسلام معتبر درجه یک است.
با توجه به احادیث قبل، معلوم میشود ضمیر «ه» در «عنه»، به احمد بن محمد البرقی بر میگردد، لذا ایشان این حدیث را به دو طریق روایت کرده است.
از پدرش از فضاله بن ایوب از ابان بن عثمان الاحمر
از حسن بن علی بن فضال از ثعلبه بن میمون از حمزه بن طیار
که در طریق دوم، حمزه بن محمد بن عبدالله الطیار از ثقات درجه دو است و خود احمد البرقی در ابتدای هر دو طریق، از ثقات مشروطی است که البته مشکلی در اینجا ایجاد نمیکند و سایرین، از ثقات درجه یک هستند.
ثقةالاسلام الکلینی نیز شبیه این حدیث را از عدة من اصحابنا از احمد بن محمد بن خالد به باقی سند روایت کرده است.
ایشان شبیه این حدیث را از علی بن ابراهیم القمی از محمد بن عیسی بن عبید از یونس به عبدالرحمن از حماد بن عثمان از عبدالاعلی بن اعین نیز روایت کردهاند که اینها همه از ثقات درجه یک هستند.
شیخ صدوق نیز شبیه این حدیث را از محمد بن علی ماجیلویه از عمویش، محمد بن ابیالقاسم از احمد البرقی به باقی سند روایت کرده است.
ایشان شبیه این حدیث را از محمد بن حسن بن احمد بن ولید از محمد بن حسن الصفار از ابراهیم بن هاشم از اسماعیل بن مرار از یونس بن عبدالرحمن به باقی سند روایت کرده است.
* * *
علامه مجلسی: حسن موثق (طریق اول الکافی). مجهول (طریق دوم الکافی).
حمزه بن طیار از ابوعبدالله (امام صادق) علیهالسلام درباره کلام الله: «وَ ما کانَ اللهُ لیُضِلَّ قَوْماً بَعْدَ إذْ هَداهُمْ حَتَّی یُبَیِّنَ لَهُمْ ما یَتَّقونَ» (روایت کرد که) فرمودند: «تا به آنها بشناساند آنچه به آن راضی میشود و آنچه به آن خشم میگیرد.»