حدیث 4494
(4494) الکافی (ح 5991)، التهذیب (ج 4، ح 338) و الإستبصار (ج 2، ح 177): حَریزٌ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قالَ: «سَألْتُهُ عَنْ أهْلِ الذِّمَّةِ: «ما ذا عَلَیْهِمْ مِمّا یَحْقُنونَ بِهِ دِماءَهُمْ وَ أمْوالَهُمْ؟» قالَ: «الْخَراجُ. فَإنْ أُخِذَ مِنْ رُءوسِهِمُ الْجِزْیَةُ، فَلا سَبیلَ عَلَی أرْضِهِمْ وَ إنْ أُخِذَ مِنْ أرْضِهِمْ، فَلا سَبیلَ عَلَی رُءوسِهِمْ.»
طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام معتبر درجه یک است.
سند این حدیث معلق است و از احادیث قبول معلوم می‌شود که ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را از علی بن ابراهیم القمی از پدرش از حماد بن عیسی از حریز بن عبدالله از محمد بن مسلم روایت کرده است که همه از ثقات درجه یک هستند.
شیخ‌الطائفه نیز شبیه این حدیث را به طریق خود در التهذیب و الإستبصار به ثقةالاسلام الکلینی که معتبر درجه یک است، به باقی سند روایت کرده است.
* * *
علامه مجلسی: حسن (الکافی). حسن کالصحیح (التهذیب)
محمد بن مسلم روایت کرد: «از ایشان درباره اهل ذمه سؤال کردم: «چگونه می‌توانند خون‌هایشان و امولشان را بیمه کنند»؟ فرمودند: «مالیات. پس اگر از سرانه‌شان جزیه گرفته شد، پس راهی بر زمین‌هایشان نیست و اگر از زمین‌هایشان گرفته شد، پس راهی به سرانه‌شان نیست.»»