حدیث 1648

(1648، 4868، 7111 و 7145) الکافی (ح 14844) و الأمالی للصدوق (ص 503): حَدَّثَنی مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی عَنْ أحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عیسَی وَ عَلیُّ بْنُ إبْراهیمَ عَنْ أبیهِ جَمیعاً عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبوبٍ عَنْ عَبْدِاللهِ بْنِ غالِبٍ الْأسَدیِّ عَنْ أبیهِ عَنْ سَعیدِ بْنِ الْمُسَیَّبِ قالَ: «کانَ عَلیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ علیهماالسلام یَعِظُ النّاسَ وَ یُزَهِّدُهُمْ فی الدُّنْیا وَ یُرَغِّبُهُمْ فی أعْمالِ الْآخِرَةِ بِهَذا الْکَلامِ فی کُلِّ جُمُعَةٍ فی مَسْجِدِ رَسولِ اللهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله وَ حُفِظَ عَنْهُ وَ کُتِبَ. کانَ یَقولُ: «أیُّها النّاسُ! اتَّقوا اللهَ وَ اعْلَموا أنَّکُمْ إلَیْهِ تُرْجَعونَ، فَ«تَجِدُ کُلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ» فی هَذِهِ الدُّنْیا «مِنْ خَیْرٍ مُحْضَراً وَ ما عَمِلَتْ مِنْ سوءٍ تَوَدُّ لَوْ أنَّ بَیْنَها وَ بَیْنَهُ أمَداً بَعیداً وَ یُحَذِّرُکُمُ اللهُ نَفْسَهُ». وَیْحَکَ یا ابْنَ آدَمَ الْغافِلَ وَ لَیْسَ بِمَغْفولٍ عَنْهُ. یا ابْنَ آدَمَ! إنَّ أجَلَکَ أسْرَعُ شَیْءٍ إلَیْکَ، قَدْ أقْبَلَ نَحْوَکَ حَثیثاً یَطْلُبُکَ وَ یوشِکُ أنْ یُدْرِکَکَ وَ کَأنْ قَدْ أوْفَیْتَ أجَلَکَ وَ قَبَضَ الْمَلَکُ روحَکَ وَ صِرْتَ إلَی قَبْرِکَ وَحیداً. فَرَدَّ إلَیْکَ فیهِ روحَکَ وَ اقْتَحَمَ عَلَیْکَ فیهِ مَلَکانِ، ناکِرٌ وَ نَکیرٌ لِمُساءَلَتِکَ وَ شَدیدِ امْتِحانِکَ. ألا! وَ إنَّ أوَّلَ ما یَسْألانِکَ عَنْ رَبِّکَ الَّذی کُنْتَ تَعْبُدُهُ وَ عَنْ نَبیِّکَ الَّذی أُرْسِلَ إلَیْکَ و عَنْ دینِکَ الَّذی کُنْتَ تَدینُ بِهِ وَ عَنْ کِتابِکَ الَّذی کُنْتَ تَتْلوهُ وَ عَنْ إمامِکَ الَّذی کُنْتَ تَتَوَلّاهُ. ثُمَّ عَنْ عُمُرِکَ فیما کُنْتَ أفْنَیْتَهُ وَ مالِکَ مِنْ أیْنَ اکْتَسَبْتَهُ وَ فیما أنْتَ أنْفَقْتَهُ. فَخُذْ حِذْرَکَ وَ انْظُرْ لِنَفْسِکَ وَ أعِدَّ الْجَوابَ قَبْلَ الِامْتِحانِ وَ الْمُساءَلَةِ وَ الِاخْتِبارِ. فَإنْ تَکُ مُؤْمِناً، عارِفاً بِدینِکَ، مُتَّبِعاً لِلصّادِقینَ، موالیاً لِأوْلیاءِ اللهِ، لَقّاکَ اللهُ حُجَّتَکَ وَ أنْطَقَ لِسانَکَ بِالصَّوابِ وَ أحْسَنْتَ الْجَوابَ وَ بُشِّرْتَ بِالرِّضْوانِ وَ الْجَنَّةِ مِنَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ اسْتَقْبَلَتْکَ الْمَلائِکَةُ بِالرَّوْحِ وَ الرَّیْحانِ وَ إنْ لَمْ تَکُنْ کَذَلِکَ، تَلَجْلَجَ لِسانُکَ وَ دَحَضَتْ حُجَّتُکَ وَ عَییتَ عَنِ الْجَوابِ وَ بُشِّرْتَ بِالنّارِ وَ اسْتَقْبَلَتْکَ مَلائِکَةُ الْعَذابِ بِنُزُلٍ مِنْ حَمیمٍ وَ تَصْلیَةِ جَحیمٍ وَ اعْلَمْ یا ابْنَ آدَمَ! أنَّ مِنْ وَراءِ هَذا، أعْظَمَ وَ أفْظَعَ وَ أوْجَعَ لِلْقُلوبِ، یَوْمَ الْقیامَةِ. «ذلِکَ یَوْمٌ مَجْموعٌ لَهُ النّاسُ وَ ذلِکَ یَوْمٌ مَشْهودٌ»، یَجْمَعُ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ فیهِ الْأوَّلینَ وَ الْآخِرینَ. ذَلِکَ یَوْمٌ «یُنْفَخُ فی الصّورِ» وَ تُبَعْثَرُ فیهِ الْقُبورُ وَ ذَلِکَ یَوْمُ الْآزِفَةِ، «إذِ الْقُلوبُ لَدَی الْحَناجِرِ کاظِمینَ» وَ ذَلِکَ یَوْمٌ لا تُقالُ فیهِ عَثْرَةٌ وَ لا یُؤْخَذُ مِنْ أحَدٍ فِدْیَةٌ وَ لا تُقْبَلُ مِنْ أحَدٍ مَعْذِرَةٌ وَ لا لِأحَدٍ فیهِ مُسْتَقْبَلُ تَوْبَةٍ. لَیْسَ إلّا الْجَزاءَ بِالْحَسَناتِ وَ الْجَزاءَ بِالسَّیِّئاتِ. فَمَنْ کانَ مِنَ الْمُؤْمِنینَ، عَمِلَ فی هَذِهِ الدُّنْیا مِثْقالَ ذَرَّةٍ مِنْ خَیْرٍ، وَجَدَهُ وَ مَنْ کانَ مِنَ الْمُؤْمِنینَ، عَمِلَ فی هَذِهِ الدُّنْیا مِثْقالَ ذَرَّةٍ مِنْ شَرٍّ، وَجَدَهُ. فَاحْذَروا أیُّها النّاسُ! مِنَ الذُّنوبِ وَ الْمَعاصی، ما قَدْ نَهاکُمُ اللهُ عَنْها وَ حَذَّرَکُموها فی کِتابِهِ الصّادِقِ وَ الْبَیانِ النّاطِقِ وَ لا تَأْمَنوا مَکْرَ اللهِ وَ تَحْذیرَهُ وَ تَهْدیدَهُ عِنْدَ ما یَدْعوکُمُ الشَّیْطانُ اللَّعینُ إلَیْهِ مِنْ عاجِلِ الشَّهَواتِ وَ اللَّذّاتِ فی هَذِهِ الدُّنْیا. فَإنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقولُ: «إنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّروا فَإذا هُمْ مُبْصِرونَ» وَ أشْعِروا قُلوبَکُمْ خَوْفَ اللهِ وَ تَذَکَّروا ما قَدْ وَعَدَکُمُ اللهُ فی مَرْجِعِکُمْ إلَیْهِ مِنْ حُسْنِ ثَوابِهِ، کَما قَدْ خَوَّفَکُمْ مِنْ شَدیدِ الْعِقابِ. فَإنَّهُ مَنْ خافَ شَیْئاً، حَذِرَهُ وَ مَنْ حَذِرَ شَیْئاً، تَرَکَهُ وَ لا تَکونوا مِنَ الْغافِلینَ الْمائِلینَ إلَی زَهْرَةِ الدُّنْیا، الَّذینَ مَکَروا السَّیِّئاتِ. فَإنَّ اللهَ یَقولُ فی مُحْکَمِ کِتابِهِ: «أ فَأمِنَ الَّذینَ مَکَروا السَّیِّئاتِ أنْ یَخْسِفَ اللهُ بِهِمُ الْأرْضَ أوْ یَأْتیَهُمُ الْعَذابُ مِنْ حَیْثُ لا یَشْعُرونَ أوْ یَأْخُذَهُمْ فی تَقَلُّبِهِمْ فَما هُمْ بِمُعْجِزینَ أوْ یَأْخُذَهُمْ عَلی تَخَوُّفٍ». فَاحْذَروا ما حَذَّرَکُمُ اللهُ بِما فَعَلَ بِالظَّلَمَةِ فی کِتابِهِ وَ لا تَأْمَنوا أنْ یُنْزِلَ بِکُمْ بَعْضَ ما تَواعَدَ بِهِ الْقَوْمَ الظّالِمینَ فی الْکِتابِ وَ اللهِ! لَقَدْ وَعَظَکُمُ اللهُ فی کِتابِهِ بِغَیْرِکُمْ. فَإنَّ السَّعیدَ مَنْ وُعِظَ بِغَیْرِهِ وَ لَقَدْ أسْمَعَکُمُ اللهُ فی کِتابِهِ ما قَدْ فَعَلَ بِالْقَوْمِ الظّالِمینَ مِنْ أهْلِ الْقُرَی قَبْلَکُمْ حَیْثُ قالَ: «وَ کَمْ قَصَمْنا مِنْ قَرْیَةٍ کانَتْ ظالِمَةً» وَ إنَّما عَنَی بِالْقَرْیَةِ، أهْلَها، حَیْثُ یَقولُ: «وَ أنْشَأْنا بَعْدَها قَوْماً آخَرینَ». فَقالَ عَزَّ وَ جَلَ: «فَلَمّا أحَسّوا بَأْسَنا إذا هُمْ مِنْها یَرْکُضونَ»، یَعْنی یَهْرُبونَ. قالَ: «لا تَرْکُضوا وَ ارْجِعوا إلی ما أُتْرِفْتُمْ فیهِ وَ مَساکِنِکُمْ لَعَلَّکُمْ تُسْئَلونَ». فَلَمّا أتاهُمُ الْعَذابُ، «قالوا یا وَیْلَنا إنّا کُنّا ظالِمینَ فَما زالَتْ تِلْکَ دَعْواهُمْ حَتَّی جَعَلْناهُمْ حَصیداً خامِدینَ» وَ ایْمُ اللهِ! إنَّ هَذِهِ عِظَةٌ لَکُمْ وَ تَخْویفٌ إنِ اتَّعَظْتُمْ وَ خِفْتُمْ. ثُمَّ رَجَعَ الْقَوْلُ مِنَ اللهِ فی الْکِتابِ عَلَی أهْلِ الْمَعاصی وَ الذُّنوبِ، فَقالَ عَزَّ وَ جَلَ: «وَ لَئِنْ مَسَّتْهُمْ نَفْحَةٌ مِنْ عَذابِ رَبِّکَ لَیَقولُنَّ یا وَیْلَنا إنّا کُنّا ظالِمینَ». فَإنْ قُلْتُمْ أیُّها النّاسُ: «إنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ، إنَّما عَنَی بِهَذا أهْلَ الشِّرْکِ»، فَکَیْفَ ذَلِکَ وَ هُوَ یَقولُ: «وَ نَضَعُ الْمَوازینَ الْقِسْطَ لِیَوْمِ الْقیامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئاً وَ إنْ کانَ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أتَیْنا بِها وَ کَفی بِنا حاسِبینَ». اعْلَموا عِبادَ اللهِ! أنَّ أهْلَ الشِّرْکِ لا یُنْصَبُ لَهُمُ الْمَوازینُ وَ لا یُنْشَرُ لَهُمُ الدَّواوینُ وَ إنَّما یُحْشَرونَ «إلی جَهَنَّمَ زُمَراً» وَ إنَّما نَصْبُ الْمَوازینِ وَ نَشْرُ الدَّواوینِ لِأهْلِ الْإسْلامِ. فَاتَّقوا اللهَ عِبادَ اللهِ! وَ اعْلَموا أنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ یُحِبَّ زَهْرَةَ الدُّنْیا وَ عاجِلَها لِأحَدٍ مِنْ أوْلیائِهِ وَ لَمْ یُرَغِّبْهُمْ فیها وَ فی عاجِلِ زَهْرَتِها وَ ظاهِرِ بَهْجَتِها وَ إنَّما خَلَقَ الدُّنْیا وَ خَلَقَ أهْلَها لِیَبْلُوَهُمْ فیها «أیُّهُمْ أحْسَنُ عَمَلاً» لآِخِرَتِهِ وَ ایْمُ اللهِ! لَقَدْ ضَرَبَ لَکُمْ فیهِ الْأمْثالَ وَ صَرَّفَ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْقِلونَ وَ لا قُوَّةَ إلّا بِاللهِ. فَازْهَدوا فیما زَهَّدَکُمُ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ فیهِ مِنْ عاجِلِ الْحَیاةِ الدُّنْیا. فَإنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقولُ وَ قَوْلُهُ الْحَقُّ: «إنَّما مَثَلُ الْحَیاةِ الدُّنْیا کَماءٍ أنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ الْأرْضِ مِمّا یَأْکُلُ النّاسُ وَ الْأنْعامُ حَتَّی إذا أخَذَتِ الْأرْضُ زُخْرُفَها وَ ازَّیَّنَتْ وَ ظَنَّ أهْلُها أنَّهُمْ قادِرونَ عَلَیْها أتاها أمْرُنا لَیْلاً أوْ نَهاراً فَجَعَلْناها حَصیداً کَأنْ لَمْ تَغْنَ بِالْأمْسِ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرونَ». فَکونوا عِبادَ اللهِ! مِنَ الْقَوْمِ الَّذینَ یَتَفَکَّرونَ وَ لا تَرْکَنوا إلَی الدُّنْیا. فَإنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ قالَ لِمُحَمَّدٍ صلی‌الله‌علیه‌وآله: «وَ لا تَرْکَنوا إلَی الَّذینَ ظَلَموا فَتَمَسَّکُمُ النّارُ» وَ لا تَرْکَنوا إلَی زَهْرَةِ الدُّنْیا وَ ما فیها، رُکونَ مَنِ اتَّخَذَها دارَ قَرارٍ وَ مَنْزِلَ اسْتیطانٍ، فَإنَّها دارُ بُلْغَةٍ وَ مَنْزِلُ قُلْعَةٍ وَ دارُ عَمَلٍ. فَتَزَوَّدوا الْأعْمالَ الصّالِحَةَ فیها قَبْلَ تَفَرُّقِ أیّامِها وَ قَبْلَ الْإذْنِ مِنَ اللهِ فی خَرابِها فَکانَ قَدْ أخْرَبَها الَّذی عَمَرَها أوَّلَ مَرَّةٍ وَ ابْتَدَأها وَ هُوَ وَلیُّ میراثِها. فَأسْألُ اللهَ الْعَوْنَ لَنا وَ لَکُمْ عَلَی تَزَوُّدِ التَّقْوَی وَ الزُّهْدِ فیها. جَعَلَنا اللهُ وَ إیّاکُمْ مِنَ الزّاهِدینَ فی عاجِلِ زَهْرَةِ الْحَیاةِ الدُّنْیا، الرّاغِبینَ لآِجِلِ ثَوابِ الْآخِرَةِ. فَإنَّما نَحْنُ بِهِ وَ لَهُ وَ صَلَّی اللهُ عَلَی مُحَمَّدٍ النَّبیِّ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ وَ السَّلامُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ.»»

طریق این حدیث به معصوم علیه‌السلام، معتبر درجه دو است.
ثقةالاسلام الکلینی این حدیث را به دو طریق روایت کرده است.
محمد بن یحیی العطار از ابن عیسی الاشعری از حسن بن محبوب از عبدالله بن غالب بن هذیل الاسدی از پدرش از سعید بن مسیب
علی بن ابراهیم القمی از پدرش از حسن بن محبوب از عبدالله بن غالب بن هذیل الاسدی از پدرش از سعید بن مسیب
که غالب بن هذیل از ثقات درجه دو و سایرین، از ثقات درجه یک هستند.
شیخ صدوق شبیه این حدیث را از پدرش از عبدالله بن جعفر از ابن عیسی الاشعری به باقی سند روایت کرد است.
* * *
علامه مجلسی: مجهول.

سعید بن مسیب روایت کرد: «علی بن الحسین (امام سجاد) علیه‌السلام در هر جمعه، در مسجد رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله مردم را به این کلام که حفظ و نوشته شده است، موعظه می‌کرد و به زهد در دنیا تشویقشان می‌نمود و در اعمال آخرت ترغیبشان می‌کرد. می‌فرمود: «ای مردم! الله را تقوا پیشه کنید و بدانید که به سوی او باز گردانده می‌شوید، پس «تَجِدُ کُلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ» در این دنیا «مِنْ خَیْرٍ مُحْضَراً وَ ما عَمِلَتْ مِنْ سوءٍ تَوَدُّ لَوْ أنَّ بَیْنَها وَ بَیْنَهُ أمَداً بَعیداً وَ یُحَذِّرُکُمُ اللهُ نَفْسَهُ». وای تو بر فرزند غافل آدم، در حالی که از او غفلت نمی‌شود. ای فرزند آدم! مرگ تو سریع‌ترین چیزی به سوی تو است که نزدیک تو می‌آید (و) به زودی تو را می‌گیرد و چیزی نمانده تو را درک کند و گویی اجلت رسیده و ملک (مرگ) روح تو را گرفته و تنها به سوی قبرت رفته‌ای. پس روحت در آن به تو بازگشته و در آن گرفتار دو ملک شده‌ای، ناکر و نکیر برای سؤال کردن از تو و آزمون دشوار تو. آگاه باش! همانا اول چیزی که از تو سؤال می‌کنند، از پروردگارت هست که او را بندگی می‌کردی و از نبیت که به سوی تو فرستاد و از دینی که به آن متدین بودی و از کتابی که آن را می‌خواندی و از امامت که به آن ولایت می‌جستی. سپس از عمرت که در چه گذراندی و از مالت که از کجا کسب کردی و در چه خرجش نمودی. پس خودت را بر حذر بدار و به نفست نظر کن و قبل از امتحان و سؤال و خبرگیری، جواب را آماده کن. پس اگر مؤمن عارف به دینت، تبعیت کننده صادقان، دوست‌دار برای دوستان الله باشی، الله حجتت را بر تو القا کند و زبانت را به درستی گویا کند و پاسخ نیکو بدهی و به رضوان و بهشت از الله عز و جل بشارت داده شوی و ملائکه با روح و ریحان تو را استقبال کنند و اگر این‌گونه نباشی، زبانت لکنت پیدا کند و حجتت بلغزد و از جواب عاجز شوی و به آتش بشارت داده شوی و ملائکه عذاب تو را به پذیرایی از حمیم و سوزاندن جحیم استقبال کنند. پس ای فرزند آدم! بدان که از ورای این، بزرگ‌تر و وحشتناک‌تر و دردناک‌تر برای قلب‌ها، زمان قیامت است. «ذلِکَ یَوْمٌ مَجْموعٌ لَهُ النّاسُ وَ ذلِکَ یَوْمٌ مَشْهودٌ»، جمع می‌کند الله عز و جل در آن اولین و آخرین را. آن زمان «یُنْفَخُ فی الصّورِ» و آشکار می‌شود در آن قبرها و آن زمان نزدیک است، «إذِ الْقُلوبُ لَدَی الْحَناجِرِ کاظِمینَ» و آن زمانی است که لغزش صرف‌نظر نمی‌شود و از احدی عوض گرفته نمی‌شود و از احدی عذری پذیرفته نمی‌شود. برای احدی در آن توبه نیست. نیست مگر پاداش به خوبی‌ها و جزای به بدی‌ها. پس هر کس از مؤمنان باشد که انجام داده در این دنیا مثقال ذره‌ای از نیکی، آن را بیابد و هر کس از مؤمنان باشد که انجام داده در این دنیا مثقال ذره ای از بدی، آن را بیابد. پس ای مردم! دوری کنید از گناهان و معاصی، آن‌چه الله شما را از آن نهی کرده و پرهیز داده شما را به آن در کتاب صادقش و بیان ناطقش و از نقشه الله ایمن نباشید و (نیز از) بر حذر داشتنش و تهدیدش هنگامی که شیطان لعنت‌شده شما را می‌خواند از شهوات و لذات زودگذر در این دنیا. پس همانا الله عز و جل می‌فرماید: «إنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّروا فَإذا هُمْ مُبْصِرونَ» و درک کنید به قلب‌هایتان بیم الله را و یاد کنید آن‌چه را الله به شما وعده داده است در بازگشتتان به سوی او از نیکی ثوابش، همان‌گونه که شما را از شدت عقبتش ترسانده است. چرا که هر کس از چیزی بترسد، از آن دوری کند و هر کس از چیزی دوری کند، آن را ترک نماید و نباشد از فاغلان مایل به زیبایی دنیا، آن‌ها که بدی‌ها را نقشه می‌کشند. پس همانا الله در محکم کتابش می‌فرماید: «أ فَأمِنَ الَّذینَ مَکَروا السَّیِّئاتِ أنْ یَخْسِفَ اللهُ بِهِمُ الْأرْضَ أوْ یَأْتیَهُمُ الْعَذابُ مِنْ حَیْثُ لا یَشْعُرونَ أوْ یَأْخُذَهُمْ فی تَقَلُّبِهِمْ فَما هُمْ بِمُعْجِزینَ أوْ یَأْخُذَهُمْ عَلی تَخَوُّفٍ». پس بر حذر باشید از آن‌چه الله شما را بر حذر داشته به آن‌چه با ظالمان در کتابش انجام داده و ایمن نباشید که نازل کند به شما بعض آن‌چه را قوم ظالمان را در کتابش به آن وعده داده است. قسم به الله! الله شما را درکتابش به غیر شما اندرز داده است. پس همانا خوش‌سرانجام کسی است که به غیر خودش اندرز پذیرد و الله در کتابش به شما رسانده آن‌چه با قوم ظالمان در اهل شهرهای قبل شما انجام داده، آن‌که فرمود: «وَ کَمْ قَصَمْنا مِنْ قَرْیَةٍ کانَتْ ظالِمَةً» و این است و جز این نیست که منظور از قریه، اهل آن است آن‌جا که می‌فرماید: «وَ أنْشَأْنا بَعْدَها قَوْماً آخَرینَ». پس (الله) عز و جل فرمود: «فَلَمّا أحَسّوا بَأْسَنا إذا هُمْ مِنْها یَرْکُضونَ»، یعنی فرار کردند. (و) فرمود: «لا تَرْکُضوا وَ ارْجِعوا إلی ما أُتْرِفْتُمْ فیهِ وَ مَساکِنِکُمْ لَعَلَّکُمْ تُسْئَلونَ». پس هنگامی که عذاب آن‌ها را آمد، «قالوا یا وَیْلَنا إنّا کُنّا ظالِمینَ فَما زالَتْ تِلْکَ دَعْواهُمْ حَتَّی جَعَلْناهُمْ حَصیداً خامِدینَ» و قسم به الله! همانا این اندرزی برای شما است و مایه بیمی اگر پند بگیرید و بیم دارید. سپس باز گردد کلام الله در کتابش بر اهل معاصی و گناهان، پس (الله) عز و جل فرمود: «وَ لَئِنْ مَسَّتْهُمْ نَفْحَةٌ مِنْ عَذابِ رَبِّکَ لَیَقولُنَّ یا وَیْلَنا إنّا کُنّا ظالِمینَ». پس ای مردم! اگر بگویید: «این است و جز این نیست که الله عز و جل، به این اهل شرک را منشور داشته»، پس چگونه است در حالی که او می‌فرماید: «وَ نَضَعُ الْمَوازینَ الْقِسْطَ لِیَوْمِ الْقیامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئاً وَ إنْ کانَ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أتَیْنا بِها وَ کَفی بِنا حاسِبینَ». ای بندگان الله! بدانید که اهل شرک برایشان میزان‌ها نصب نشود و دیوان‌ها گشوده نگردد و این است و جز این نیست که محشور شوند «إلی جَهَنَّمَ زُمَراً» و این است و جز این نیست که میزان‌ها نصب شود و دیوارها گشوده شود برای اهل اسلام. پس بندگان الله! تقوا پیشه کنید و بدانید که الله عز و جل دوست ندارد زیبایی دنیا و زودگذریش را برای احدی از دوستانش و آن‌ها را در آن و در زودگذری زیبایی آن و ظاهر خوشیش ترغیب نکرده است و این است و جز این نیست که دنیا را خلق کرد و اهل آن را خلق نمود تا بیازماید آن‌ها را در آن که «أیُّهُمْ أحْسَنُ عَمَلاً» برای آخرتش و قسم به الله! برای شما در آن مثال‌هایی زده است و آیاتی بر شمرده است برای قومی که تعقل می‌کنند و نیست نیرویی مگر به الله. پس زهد پیش کنید در آن‌چه الله عز و جل شما را به زهد وا داشته در آن از زودگذری زندگی دنیا. پس همانا الله عز و جل می‌فرماید و کلام او حق است: «إنَّما مَثَلُ الْحَیاةِ الدُّنْیا کَماءٍ أنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ الْأرْضِ مِمّا یَأْکُلُ النّاسُ وَ الْأنْعامُ حَتَّی إذا أخَذَتِ الْأرْضُ زُخْرُفَها وَ ازَّیَّنَتْ وَ ظَنَّ أهْلُها أنَّهُمْ قادِرونَ عَلَیْها أتاها أمْرُنا لَیْلاً أوْ نَهاراً فَجَعَلْناها حَصیداً کَأنْ لَمْ تَغْنَ بِالْأمْسِ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرونَ». پس بندگان الله! از قومی باشید که تفکر می‌کنند و استوار نشوید به دنیا، چرا که الله عز و جل برای محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: «وَ لا تَرْکَنوا إلَی الَّذینَ ظَلَموا فَتَمَسَّکُمُ النّارُ» و استوار نشوید به زیبایی دنیا و آن‌چه در آن است، استواری کسانی که آن را خانه قرار و منزل جاودان، چرا که آن خانه موقتی و سرای کوچ و خانه عمل است. پس توشه جویید به اعمال نیک در آن، قبل آن‌که زمانش متفرق شود و قبل آن‌که اذن از الله در خرابیش. پس آن را خراب کند، همان کسی که آبادش کرد بار اول و آغازش نمود و او سرپرست میراث آن است. پس درخواست می‌کنم الله را برای خودمان و برای شما بر توشه‌جویی تقوا و زهد در آن. قرار دهد ما را و شما را از زاهدان در زودگری زیبایی زندگی دنیا، راغبان به رسیدن به ثواب آخرت. چرا که ما به آن هستیم و برای آن هستیم و درود الله بر محمد نبی و خاندان او و سلام بر شما و رحمت الله و برکت‌های او.»»